روزنامه همشهری در گزارشی نوشت: هشتمین دور از مذاکرات کمیسیون مشترک برجام درحالی پس از چند روز وقفه دیروز در وین باحضور مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی ایران و ۱+۴ از سرگرفته شد که ناظران معتقدند درصورت دست کشیدن طرف‌های غربی از زیاده‌خواهی، دستیابی به توافق خوب در دسترس است.
در ادامه گزارش ۲۰ بهمن روزنامه همشهری آمده است: بر این اساس دیروز علی باقری، رئیس تیم مذاکره‌کننده کشورمان در وین که بامداد سه‌شنبه عازم این شهر شد، ظهر دیروز به وقت محلی با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام دیدار کرد تا رایزنی‌ها پیرامون مسائل باقیمانده در دور هشتم از سرگفته شود. اگرچه در روزهای اخیر امیدواری‌ها برای به نتیجه رسیدن گفت‌وگوها در وین افزایش یافته است، اما به‌نظر می‌رسد طرف‌های غربی و به‌ویژه آمریکا همچنان از رسیدن به انسجام عملی برای به سرانجام رساندن مذاکرات وین ناتوان باشند. بر همین اساس هم بود که گروهی از جمهوریخواهان کنگره آمریکا در نامه‌ای به رئیس‌جمهور این کشور، نسبت به اجرایی شدن هرگونه توافق با ایران درصورت عدم‌تأیید کنگره هشدار داده و اعلام کردند از این موضوع ممانعت خواهند کرد.
۳۳سناتور جمهوریخواه کنگره آمریکا در این نامه تأکید کرده‌اند تا زمانی که دولت این کشور به کنگره اجازه بررسی و رأی‌گیری درباره مفاد هرگونه توافق هسته‌ای جدید با ایران را ندهد، تلاش می‌کنند مانع اجرایی شدن این توافق شوند. در این نامه همچنین به بایدن هشدار داده شده است که برای اطمینان یافتن از اینکه دولت او با انجام دادن هرگونه توافق با ایران به قوانین آمریکا پایبند است، طیف کاملی از گزینه‌ها و اهرم‌های فشار در دسترس هستند.
آمریکا، همچنان بدون ابتکار عمل
در چنین شرایطی سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در نشست خبری خود، ضمن تأکید بر اینکه معافیت‌هایی که واشنگتن اخیرا برای تحریم‌های هسته‌ای ایران بازگردانده، در راستای تأمین منافع ملی این کشور بوده است، اذعان‌کرد که این اقدام با توجه به نگرانی‌های این کشور در زمینه افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران انجام شده است. از سوی دیگر جمهوریخواهان مدت‌هاست که دولت آمریکا و به‌ویژه رابرت مالی، نماینده ویژه این کشور در امور ایران را برای ارائه توضیحاتی پیرامون روند گفت‌وگوهای هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران تحت فشار قرار داده‌اند؛ موضوعی که نشان می‌دهد دولت بایدن در زمینه ارائه تضمین‌های لازم به ایران با چالش‌های داخلی مهمی مواجه است و باید در این زمینه «تصمیم‌های مهم سیاسی» اتخاذ کند.
دستور کار مشخص مذاکره‌کنندگان ایرانی
این درحالی است که گمانه‌زنی‌ها از در دسترس بودن توافق در صورت اتخاذ رویکرد عمل‌گرایانه از سوی غربی‌ها در وین حکایت دارد. نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در این زمینه اعتقاد دارد سند نهایی برای احیای برجام به مرحله نگارش «پیش‌نویس» رسیده است و اگر «اراده سیاسی و آمادگی طرفین برای نشان دادن انعطاف معقول» وجود داشته باشد، تا آخر ماه جاری میلادی، توافق در دسترس خواهد بود. میخائیل اولیانوف در گفت‌وگویی با روزنامه «کامرسنت» با بیان اینکه مسکو به دنبال به سرانجام رساندن مذاکرات وین تا پایان فوریه است، اظهارکرد: این کشور مطلقا با تعیین «ضرب‌الاجل‌های ساختگی» برای به سرانجام رساندن مذاکرات مخالف است، اما روند مذاکرات نباید به تأخیر بیفتد.
در روزهای اخیر مقام‌های جمهوری اسلامی ایران بارها اراده و آمادگی خود را برای به سرانجام رساندن مذاکرات هسته‌ای در وین اعلام کرده‌اند؛ رویکردی که نیازمند اتخاذ رویکرد عمل‌گرایانه و منسجم در طرف مقابل است. بر این اساس گفته می‌شود تیم مذاکره‌کننده کشورمان درحالی عازم وین شده که طی هماهنگی کامل با نهادهای عالی کشور، به دستورکار مشخص درباره ۴حوزه مذاکراتی در وین رسیده است؛ حوزه‌هایی که شامل «رفع تحریم‌ها»، «راستی‌آزمایی»، «دریافت تضمین‌ها» و «موضوع هسته‌ای» می‌شود. با وجود اینکه به نظر می‌رسد مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی ایران با آمادگی کامل برای به نتیجه رساندن مذاکرات به وین بازگشته‌اند، اما شواهد موجود نشان می‌دهد طرف غربی و به‌ویژه آمریکایی‌ها همچنان از دستیابی به جمع‌بندی نهایی و انسجام مورد نیاز برای پیشبرد گفت‌وگوها ناتوان هستند.
نکته کلیدی؛ مسئله تضمین‌ها
«نکته کلیدی در مذاکرات وین مسئله تضمین‌هاست»؛ این خبری بود که دیروز و پس از برگزاری نشست غیرعلنی نمایندگان مجلس با وزیر امورخارجه کشورمان، از سوی سخنگوی هیأت رئیسه در اختیار خبرنگاران قرار گرفت. سیدنظام‌الدین موسوی با اشاره به مهم‌ترین محورهای سخنان حسین امیرعبداللهیان، تأکید کرد که به‌گفته وزیر امور خارجه «آمریکایی‌ها اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی را طی زمان‌های مختلف تحریم کرده‌اند و برهمین اساس یکی از محورهای جدی در مذاکرات، رفع تحریم افراد کلیدی است.»
وی همچنین به نقل از امیرعبداللهیان عنوان کرد که «دستگاه دیپلماسی و مذاکره‌کنندگان ایرانی در مذاکرات وین به‌دنبال دریافت تضمین‌های حقوقی، سیاسی، اقتصادی و ذاتی هستند. تیم مذاکره‌کننده ضمن جدیت در کار خود به‌دنبال تامین منافع ملت ایران است و تأکید دارد که توافق باید مبتنی بر تضمین‌های لازم باشد.» موسوی ادامه داد: براساس گزارش وزیر امورخارجه، «طرف مقابل به‌ویژه آمریکا، طی مذاکرات، تلاش کرده از زیر بار تعهدهای جدی و اساسی خارج شود و مسئولیت و ضمانت‌های آینده را هم نپذیرد، اما تیم مذاکره‌کننده ایرانی بر پذیرش تعهدهای طرف مقابل و دریافت تضمین تأکید کرده است.»