مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: سرانه مصرف آبزیان در کل کشور ۱۳.۳ کیلوگرم بوده که این رقم در استان ۷.۲ کیلوگرم و رقم پایینی است؛ مهمترین دلیل این امر فرهنگ آبزی‌مصرفی است.
به گزارش اعتمادساز، مجید طاهرپور اظهار کرد: در خراسان رضوی حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار منبع آبی وجود داشته و توانسته‌ایم از این تعداد، ۱۶۴۴ مرکز پرورش ماهی راه‌اندازی کنیم. در حال حاضر در حوزه کشاورزی، دامداری و مرغداری قسمت عمده‌ای از راه طی شده است، اما این در حالی است که حوزه شیلات، هم در کشور و هم در استان راه زیادی را باید طی کند. ورود شیلات به ایران به معنای حرفه‌ای از دهه ۳۰ آغاز و اولین مزرعه در استان نیز به دهه ۶۰ باز می‌گردد.
وی افزود: تفاوت عمده‌ای که می‌توان برای استان و به ویژه مشهد به لحاظ سبد خانواری عنوان کرد این است که مشهد علاوه بر جمعیت بیش از ۳ میلیون نفری، سالانه پذیرای ۲۲ تا ۲۳ میلیون زائر است که این رقم ظرفیت بسیار بالایی در حوزه مصرف آبزیان ایجاد کرده اما به دلایل متعددی که بسیاری از آن‌ها جنبه علمی و اقتصادی دارد، هنوز مغفول مانده است.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان تصریح کرد: سرانه مصرف آبزیان در کل کشور ۱۳.۳ کیلوگرم بوده که این رقم در استان ۷.۲ کیلوگرم و رقم پایینی است؛ مهمترین دلیل این امر فرهنگ آبزی‌مصرفی است.
طاهرپور بیان کرد: در شرایط فعلی تفاوت قیمت فاحشی در بخش آبزیان و سایر محصولات پروتئینی نداریم و این امر ناشی از این فرهنگ است. در تولید ضعف نداریم اما در تلاش هستیم که تولیدات خود را افزایش دهیم تا شاهد افزایش مصرف باشیم. بر همین اساس رسالت ما این است که تا پایان ۱۴۰۴ تولیدات خود را به بیش از ۱۶ هزار تن برسانیم.
امضای تفاهم‌نامه توسط جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
وی با بیان این‌که در راستای توسعه فرهنگ آبزی‌مصرفی تفاهم‌نامه‌ای بین جهاد کشاورزی خراسان رضوی با مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی استان و دانشگاه فردوسی امضا شده، خاطرنشان کرد: در واقع مشکل عمده‌ای که در استان داریم این است که وقتی بحث ماهی به میان می‌آید تنها ماهی در ذهن تداعی می‌شود، اما در حوزه صنایع و فراوری ماهی مانند فیش‌برگرها، ناگت‌ها، مزه‌دار کردن ماهی و … کاری انجام نشده است.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان عنوان کرد: کشور ما تحت شرایط اقلیمی بوده و خراسان رضوی نیز شامل این شرایط می‌شود، از این‌رو با توجه به شرایط موجود اگر بخواهیم به این سبک و سیاق پرورش ماهی داشته باشیم طبیعتاً پرورش‌دهنده به مدت سه سال متضرر خواهد شد به همین دلیل باید در این حوزه از فناوری و دانش نوین استفاده کنیم.
طاهرپور با بیان این‌که فرهنگ آبزی‌پروری اهمیت داشته اما قیمت تمام‌شده نیز در میزان مصرف بی‌تاثیر نیست، تصریح کرد: بر همین اساس باید بستری را فراهم کنیم تا قیمت کاهش پیدا کرده و کیفیت و طعم ماهی طوری شود که افراد زمانی‌که به پروتئینی مراجعه می‌کنند مردد شوند که کدام گوشت را انتخاب کنند.
وی عنوان کرد: توسعه آبزی‌پروری اشتغال‌های غیرمستقیمی در حوزه فرآوری، حمل‌ونقل و بازاریابی ایجاد کرده و در حال پیگیری هستیم که پایانه صادراتی آبزیان را در استان داشته باشیم.
معرفی گونه‌های جدید آبزیان مصرفی به استان
وی با اشاره به تنوع آبزیان در استان بیان کرد: در خراسان رضوی چهارگونه عمده آبزیان از جمله قزل‌آلا، کپورماهیان، خاویاری و تیلاپیلا که محصولات تولیدی خوراکی ما هستند پرورش پیدا می‌کنند که در میان این گونه‌ها از میان ۱۲ هزار تن ماهی که در استان تولید می‌شود، قزل‌آلا با ۹۲۶۶ تن تولید، بیشترین میزان را از آن خود کرده است.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: اما قدم ویژه‌ای که برداشته‌ایم، معرفی گونه‌های جدید آبزیان به استان است که گونه خاویار یکی از این شاخص‌هاست. در سال جاری خاویار تولیدی استان به عنوان نمونه کشوری شناخته شد، چراکه این گونه هم گوشت خوبی داشته و هم خاصیت ارزآوری و تولید اشتغال بسزایی دارد.
طاهرپور در خصوص تنوع گونه‌های ماهی در بازار استان اظهار کرد: آمار محصولات گونه‌های پرورشی ماهی همیشه ثابت است، اما آن چیزی که در بازار تفاوت ایجاد می‌کند گونه‌هایی است که از شمال و جنوب وارد استان می‌شود که بیشترین گونه‌ها هم از جنوب است. هیچ محدودیتی برای ورود و عرضه در حوزه ماهیان مجاز نداریم.
مدیر شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: با توجه به این‌که ماهی تیلاپیلا گونه وارداتی است، اما به نظر من با توجه به سیاست‌ها و شرایطی که سازمان شیلات ایران پیش گرفته است به این سمت پیش خواهیم رفت که این نوع ماهی را در کشور پرورش دهیم. خراسان رضوی جزو پنج استانی است که مجوز پرورش این ماهی را دارد.
طاهرپور اظهار کرد: امیدواریم سه مزرعه پرورش تیلاپیلا را هم به زودی احداث کنیم؛ یکی از این مزارع در مرحله آزمایشی تجهیزات قرار دارد. امیدواریم که سال جاری آخرین سالی باشد که استان نیاز به واردات تیلاپیلا از سایر استان‌ها داشته باشد.
در حوزه غذای ماهیان کمبودی نداریم
وی در رابطه با وضعیت خوراک ماهیان در استان بیان کرد: در حوزه غذای ماهیان هیچ کمبودی نداریم، اما شاید برخی از افراد بخواهند که از غذاهایی با برندهای خاصی برای ماهیان خود استفاده کنند و با وجود این‌که کل نیاز استان به غذای ماهیان ۳۰ هزار تن است، در سال ۱۴۰۰ یک کارخانه در سبزوار با ۱۰ هزار تن و یک کارخانه در قوچان با ۶۰ هزار تن افتتاح کردیم و مابقی این غذاها به کشورهایی چون ترکمنستان، عراق، ارمنستان و افغانستان صادر می‌شود.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان تأکید کرد: هرچه روی کیفیت غذا تمرکز داشته باشیم، بهره‌وری بهتری خواهیم داشت. قیمت غذای آبزیان بالا بوده و ۷۰ درصد هزینه‌های پرورش آبزیان صرف تأمین غذا می‌شود.
طاهرپور با بیان این‌که دستگاه‌های مهندسی معکوس شده وجود دارد اما شرکت‌های داخلی بر روی کیفیت این محصولات رقابت می‌کنند، افزود: اولین فاکتوری که جهاد دانشگاهی می‌تواند بر روی آن تمرکز کند، غذای آبزیان است. بر همین اساس شرکت‌های دانش‌بنیان و جهاد دانشگاهی می‌توانند بر روی کیفیت تمرکز خوبی داشته باشند.
وی ادامه داد: شرکت‌های دانش‌بنیان و پژوهشکده‌هایی چون جهاد دانشگاهی می‌توانند با ورود به دو عرصه غذا و فناوری‌ها، هزینه‌های اضافی را کاهش دهند.
تمرکز بر مباحث آموزشی با کمک جهاد دانشگاهی استان
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان در خصوص نظارت بر پرورش‌دهندگان آبزیان عنوان کرد: بیشتر تمرکز ما در حوزه آبزیان بر روی آموزش پرورش‌دهندگان ماهی است، بر همین اساس یکی از بحث‌های تفاهم‌نامه‌ای که با جهاد دانشگاهی داشتیم، موضوعات آموزشی در این حوزه است.
طاهرپور خاطرنشان کرد: سازمان نظام مهندسی کشاورزی و دامپزشکی بر بحث‌های بهداشتی نظارت می‌کنند و کارشناس شیلات در حوزه نظام مهندسی نیز بحث‌های فنی را رصد می‌کند. با توجه به پهناور بودن استان سعی داریم دوره‌های آموزشی با حضور اساتید از مراکز دانشگاهی که دانش به‌روزی دارند، برگزار کنیم.
وی عنوان کرد: در حال حاضر در تمام شهرستان‌های استان، پرورش‌دهندگان آبزی موظف هستند از مراکز موفق استان و حتی خارج استان بازدید کنند و با آخرین فناوری دانش آشنا شوند.
عمده‌ترین چالش حوزه شیلات، کاهش شدید تسهیلات و اعتبارات در استان است
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان بیان کرد: مهمترین چالشی که با آن مواجه هستیم؛ خشکسالی و کاهش منابع آبی و کاهش شدید تسهیلات و اعتبارات در استان است. علاوه بر کاهش میزان اعتبارات در سال جاری موضوع دیگر عدم تناسب سود تسهیلات و کارهای تولیدی است.
طاهرپور تصریح کرد: با توجه به خشکسالی باید پروژه‌های شیلاتی در محیط‌ها و سیستم‌های محصور را توسعه دهیم تا بتوانیم حداکثر استفاده را از آب، با دبی کمتر و راندمان بیشتر، مدیریت دمایی و کیفیت غذایی داشته باشیم.
تکنیک و علم روز، حلقه مفقوده در حوزه آبزیان است
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: حوزه بهره‌وری که ترکیب دانش و علم است باید با تجربه و تولید تلفیق شود. در این میان تکنیک، علم و فناوری روز، حلقه مفقوده این حوزه است و این مقوله باید در مراکز تحقیقاتی مانند جهاد دانشگاهی بر اساس نیازها، دغدغه‌ها و اولویت‌ها برنامه‌ریزی شود تا بتوانیم حاصل این پروژه و دانش را در بدنه اجرا بگنجانیم و در نهایت هم به آن اهدافی که در نظر داریم برسیم.
وی عنوان کرد: در استان پیش از این یک مزرعه پرورش کروکودیل داشتیم که یک مزرعه دیگر هم طی روزهای آینده افتتاح خواهد شد و با توجه به این‌که مزرعه پیشین دارای ۸۰ سر کروکودیل بود، ۲۰ سر از آن‌ها را به مزرعه جدید خواهیم آورد تا علاقه‌مندان به راحتی بتوانند از مزرعه جدید نیز بازدید داشته باشند.
طاهرپور با اشاره به تولید ماهی‌های زینتی طی سال جاری در استان گفت: در سال گذشته در حوزه ماهیان زینتی ۱۲ میلیون قطعه تولید داشتیم که قسمتی از آن‌ها به استان‌های مرکزی و قسمتی هم به کشورهای متقاضی صادر شده است.
طاهرپور بیان کرد: طی سه ماه ابتدایی سال جاری ۱۶۵ تن ماهی خاویاری که هنوز گوشت نداشتند از منابع آبی، ۱۴۹۰ تن ماهی سردابی و ۳۲۰ تن هم ماهی گرمابی تولید شده است. طی سال جاری تاکنون ۱۲ هزار و ۵۰۸ تن انواع آبزیان در استان تولید شده و ۱۴۰۰ نفر در این حوزه اشتغال مستقیم دارند.
ایسنا