دولت با تغییراتی در اساسنامه اتاق بازرگانی، استقلال اتاق را خدشهدار کرده است. هرگونه دخالتی در امور داخلی بخش خصوصی باعث از هم گسستگی میشود و نابه جاست
محمدرضا حسینا عضو هیأتمدیره اتحادیه واردکنندگان خراسان رضوی است و مدیریت «گروه اقتصادی شمس» و شرکت «شهنور شمس» را به عهده دارد. او در زمینههای تولید، بازرگانی وساختمانسازی فعالیت میکند و معتقد است آنچه وضع اقتصادی و تولید راطی سالهای اخیر در کشور خراب کرده است قبل از هر چیز تحریمهای داخلی است. با او گفتوگویی درباره دشواریهای فعالیت تولیدی و اقتصادی در سال 1400 و نقش تحریمهای خارجی و داخلی داشتیم که میخوانید.
- به نظر شما رفع احتمالی تحریم چه اثری بر صادرات خواهد داشت؟
رفع تحریم در صادرات حائز اهمیت است و از این جهت اهمیت دارد که روابط بانکی را به روال عادی بر میگرداند. یکی از مشکلات جدی ما در صادرات بازگشت پولها است. وقتی صادرات انجام میشود از طریق سیستم بانکی این پول قابل بازگشت نیست و مجبوریم از طریق صرافیها اقدام کنیم. این کار، خطر معاملات را بسیار افزایش میدهد. صادرات حتی در شرایط تحریمی انجام میشود، اما تجار از طریق شبکههایی که در صرافیهای دبی و ترکیه وجود دارد ارز خود را به سختی و با مشقت زیاد بر میگردانند.
مشکل دیگر، حمل و نقل است چون در حال حاضر بیش از 90 درصد کشتیرانیهای خارجی و لاینهای خارجی ایران را تحریم کردند و جرأت نزدیک شدن به ایران را ندارند و این بار به دوش کشتیرانی وایرلاینهای داخلی ایران افتاده است. اگر تحریمها برداشته شود بیش از نیمی از هزینههای حمل و نقل کاهش پیدا خواهد کرد.
- چه مشکلات و موانعی جدای از تحریمهای خارجی میبینید؟
یکی از بزرگترین مشکلاتی که ما در کشور داریم خودتحریمی و بروکراسی سنگینی است که مانع فعالیت اقتصادی شده است. درباره مجوزها متأسفانه آنقدر موانع زیاد است که به راحتی میتوان گفت مشقتبار است. مراجعه به دهها سازمان و لزوم دهها امضای دیگر به نوعی تحریم داخلی است. برای یک مجوز کوچک یا پروانه بهرهبرداری امروز باید موافقت محیط زیست، شهرداریها، دارایی، آتشنشانی وشهرکهای صنعتی و… را اخذ کرد و این موانع کار را به مراتب سختتر کرده است. این موارد ربطی به تحریمهای امریکا ندارد و قانونگذار ما میتواند این جریان را تسهیل کرده و موانع را بردارد. به نظرم مهم است که تصمیمگیرندگان داخلی ما موانع سر راه تولید را بردارند. تأکید رهبری هم چیزی جز این نیست. این جریان باعث ایجاد اشتغال و شکوفایی اقتصاد کشور در میان مدت و بلند مدت میشود.
- بخش خصوصی امروز چه وضعیتی دارد و این وضعیت تا چه اندازه تحت الشعاع تصمیمهای دولتی قرار دارد؟
دولت باید به عنوان دستگاه ناظر باشد اما در کشور ما دولت خود را در بازی اقتصاد به شدت درگیرکرده است و بخش عمدهای از بازار تولید ما در دست دولت است. دولت باید بگذارد بخش خصوصی کار خودش را انجام دهد. دخالت دولت باعث میشود بخش خصوصی نتواند استقلال داشته باشد. دولت با تغییراتی دراساسنامه اتاق بازرگانی، استقلال اتاق بازرگانی را خدشهدار کرده است. هر گونه دخالتی در امور داخلی بخش خصوصی باعث از همگسستگی میشود و نابهجاست. امیدوارم دولت کمتر وارد این مسائل شود. از سوی دیگر، دولت میتواند با حمایتهایی از نظر قانونی کمک به سزایی به تولید کند. مثلا بخش بانکی که دولتی است نقش مهمی در تأمین سرمایه شرکتهای تولیدی و بنگاههای اقتصادی دارد و اگر دولت بتواند کاری انجام دهد که تسهیلات و منابع مالی بیشتر به سوی تولید سرازیر شود این کار میتواند خیلی در رونق تولید اثرگذار باشد.
- در نبود حمایت دولتی چه باید کرد؟
هرچند با حمایت دولتی، بخش خصوصی با خیال آسودهتری جلو میرود اما بدون آن هم میشود فعالیت اقتصادی انجام داد. اگر حمایتی هم نباشد بخش خصوصی راه خود را پیدا میکند و بیشتر دخالتهای نابهجا است که در جریان تولید مانع میشود. اگر دولت تولید را به حال خود بگذارد به نظرم آنها راه خود را بهتر پیدا خواهند کرد.
تحریمهای داخلی تبدیل به یک چالش اساسی شدهاند. متأسفانه بخشنامههای خلقالساعه بعد از سال 98 خیلی مشکل ایجاد کرده است. در این سالها صدها و هزاران بخشنامه صادر شد که سردرگمی هر چه بیشتر کلیه واحدها را به همراه داشت. دولت باید بتواند کاری کندکه بخشنامههای سازمانهای مختلف، خلقالساعه و در لحظه نباشد. متأسفانه خیلی جاها بخشنامهها با هم متناقض هستند و آشفتگی ایجاد میکنند. این بخشنامهها نباید عطف به ماسبق شوند. این جریان باعث میشود بخش خصوصی نتواند نسبت به آینده تجارت خود مطمئن باشد و درست تصمیم بگیرد. کلید تحریمهای داخلی در دست دولت است و هیچ ارتباطی با خارج از کشور ندارد. حتی اگر همه تحریمها برطرف شود باز هم ما از داخل مشکل داریم؛ به نظرم اینها تحریم داخلی است. همه دستگاهها و قوا با پشتیبانی رهبری میتوانند کاری کنندکه موانع وسدهایی که درمقابل راه بنگاههای اقتصادی و تولید قرار گرفته شکسته شود.امیدوارم که سال 1400 سالی رو به رشد باشد وبه نظرم این طور هم خواهد شد. امیدوارم که از رشد منفی وارد رشد مثبت شویم.