بهروز اسلامی مدیر مرکز مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی استان یزد با اشاره به اهمیت اعتماد به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی که نقشی اساسی در مبادلات اقتصادی و اجتماعی دارد، معتقد است که فرهنگ‌سازی و افزایش اعتماد به کالای داخلی در راستای استفاده از تولید ملی می‌تواند سد محکمی در برابر ورود کالای قاچاق و کاهش آسیب‌های اقتصادی اجتماعی به جامعه از این حیث باشد.
«تأثیرات وحشتناک اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی قاچاق کالا غیر قابل انکار است و این پدیده شوم اجتماعی کم و بیش تمام کشور های دنیا را با خود درگیر کرده است اما وسعت و عمق آن در کشورهای مختلف متفاوت است؛ به نوعی که کشورهای در حال توسعه بیش از کشورهای توسعه یافته از قاچاق کالا متضرر می‌شوند زیرا قاچاق کالا در کشورهای در حال توسعه، بخش مهمی از فعالیت‌های اقتصادی را در برمی‌گیرد.
از طرفی چون اقتصاد در کشورهای در حال توسعه غالباً دولتی است، قاچاق کالا می‌تواند بسیاری از فعالیت‌ها، طرح ها و برنامه ها اقتصادی دولت را مختل کرده و اندک تولیدکنندگان بخش خصوصی این کشور ها را به نابودی صد در صدی بکشانند و به همین دلیل نیز اقتصادهایی که با فراوانی و قاچاق کالا روبرو هستند با یک بیماری مهلک اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی روبرو هستند که توانایی این امر را دارد که تمام ارکان جامعه را تحت تأثیر و نفوذ خود قرار دهد.
یکی از مهمترین علل و عوامل وجود قاچاق کالا در یک کشور وجود تقاضای کالای قاچاق در داخل آن کشور است؛ در واقع شروع پدیده قاچاق کالا در یک کشور وجود تقاضا برای آن کالا در بازارهای همان کشور است که منجر به افزایش پدیده قاچاق کالا می‌شود و یکی از دلایل بسیار مهم این تقاضای کالای خارجی بی‌اعتمادی به تولیدات داخلی و ملی است. »
این جامعه شناس در بخش دیگری از این یادداشت با تاکید بر این که «اعتماد به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، نقشی اساسی در مبادلات اقتصادی، اجتماعی دارد»، اضافه کرده است: «امروزه در جامعه شاهد این امر هستیم که بسیاری از افراد در بسیاری از کالا ها تمایل و رغبت چندانی به استفاده از کالای تولید داخل ندارند و این در شرایطی است که در برخی موارد کالای تولید داخل نه تنها از کیفیت قابل قبول‌تری نسبت به نمونه خارجی برخوردار است بلکه دارای قیمت پایین‌تری نسبت به مشابه خارجی است اما تولید کننده مجبور است که کالای تولید خود را با مارک و برند خارجی روانه بازار کند.
نمونه این امر در بازار پارچه و پوشاک به خوبی و به روشنی قابل ملاحظه است که تولید کنندگان داخلی، تولیدات پارچه و لباس خود را با مارک و برند خارجی روانه بازار می کنند تا به فروش برسد و یکی از مهمترین دلایل این حرکت بی اعتمادی مصرف کننده داخلی نسبت به تولید داخلی است.
به جهت جلوگیری از این مهم قطعا باید علاوه بر افزایش کیفیت محصولات داخلی با توجه به این که قسمتی از این بی‌اعتمادی ناشی از تولید بعضی محصولات داخلی بی کیفیت است که در طولانی مدت منجر به صلب اعتماد مصرف کننده داخلی شده است، به فکر فرهنگ سازی و افزایش اعتماد به کالای داخلی در راستای استفاده از تولید ملی باشیم و برای مردم تبیین کنیم که تبعات استفاده از کالای قاچاق چیست و چه آسیب‌های اقتصادی اجتماعی برای جامعه به همراه خواهد داشت که در نهایت دامن گیر خود اعضای جامعه خواهد شد.
قطعاً با فرهنگ‌سازی که مطمئنا فرایندی طولانی و زمان بر است و افزایش اعتماد مردم کشور به تولید داخلی است که گرایش مردم به مصرف کالای تولید داخل بیشتر شده و همین امر سد محکمی در برابر ورود کالای قاچاق خواهد بود زیرا زمانی که درخواستی برای کالای خارجی وجود نداشته باشد، پدیده قاچاق یا اتفاق نخواهد افتاد یا بسیار ناچیز خواهد بود.»/ ایسنا