سازمان تامین‌اجتماعی مطابق با قانون بیمه باید از بیمه‌شده فاقد شغل در دوران بیکاری حمایت کند؛ مشروط بر اینکه متقاضی حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشد؛ اما آیا همه بیمه‌شدگان تامین اجتماعی مشمول دریافت این مقرری می‌شوند؟
به گزارش گروه جامعه ایرنا، «بیمه بیکاری» از جمله تعهدات کوتاه‌مدت مقرر در قانون تامین‌اجتماعی است که در طول دوران بیکاری به بیمه‌شده فاقد شغل پرداخت می‌شود. براساس تعریف قانون بیمه، «بیکار» به فردی اطلاق می‌شود که توانایی و نیز آمادگی فعالیت (اشتغال) را داشته باشد اما به طور ناخواسته بیکار شده باشد؛ به همین دلیل سازمان تامین اجتماعی مطابق با وظایف قانونی برای حمایت از اشخاص مشمول این قانون، بیمه بیکاری پرداخت می‌کند.
مطابق با قانون تامین اجتماعی، این بیمه به مجردان واجد شرایط تا ۳۶ ماه و به متاهلان واجد شرایط نیز تا ۵۰ ماه پرداخت می‌شود و شامل ۵۵ تا ۸۰ درصد متوسط درآمد فرد بیکار در ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری خواهد بود.
به استناد این قانون مدت زمان بیکاری نیز جزو سوابق بیمه‌ای محسوب می‌شود و بیمه‌شده می‌تواند از خدمات درمانی هم بهره‌مند شود؛ البته شرط استفاده از بیمه بیکاری حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه است.
آیا همه بیمه‌شدگان تامین اجتماعی مشمول بیمه بیکاری می‌شوند؟
همه بیمه‌شدگان تامین اجتماعی به‌جز بازنشستگان، ازکارافتادگان کلی، بیمه‌شدگان مشاغل آزاد و اختیاری و نیز اتباع خارجیمی‌توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند؛ همچنین اگر بیکاری به سبب «حوادث پیش‌بینی نشده» مثل سیل، زلزله و جنگ باشد، دیگر نیازی به سابقه پرداخت حق‌بیمه نیز نخواهد بود.
متقاضیان بیمه بیکاری از زمان بیکار شدن تا ۳۰ روز بعد فرصت دارند که درخواست وضع بیمه را در سایت prkar.mcls.gov.ir به ثبت برسانند؛ همه مراحل ثبت درخواست نیز به صورت غیرحضوری انجام می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری نیست.
شرایط قطع مقرری بیمه بیکاری
چنانچه بیمه‌شده مجدد به کار اشتغال یابد یا بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری کرده و از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی نیز خودداری کند، مشمول دریافت بیمه بیکاری نخواهد شد؛ همچنین بیمه‌شده بیکار نباید مشمول دریافت مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی باشد.
چنانچه بیمه‌شده مجدد به کار اشتغال یابد یا بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری کرده و از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری کند، مشمول دریافت بیمه بیکاری نخواهد شد؛ همچنین بیمه‌شده بیکار نباید مشمول دریافت مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی باشد
چنانچه بیمه‌شده با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه برگردد؛ مدت زمان استحقاقی وی برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یافته و یا فوت کند نیز بیمه بیکاری قطع خواهد شد.
مدیرکل امور بیمه شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در این باره می‌گوید: بیمه بیکاری فقط به مشمولان قانون تأمین‌اجتماعی که تابع «قانون کار» هستند، تعلق می‌گیرد.
به گفته مهدی شکوری، مطابق بند یک تفاهم‌نامه مشترک یکم اسفند ۱۳۸۴ سازمان تأمین‌اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کارگران قراردادی شاغل در مشاغلی با ماهیت دائمی (که کار آنها جنبه مستمر داشته باشد) در صورتی که مدت سابقه آنان در آخرین کارگاه کمتر از یک‌سال نباشد با دارا بودن سایر شرایط مندرج در قانون، از مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند خواهند شد.
بنابر اعلام وی، چنانچه کارگران شاغل در طرح یا کارگران فصلی در اثنای قرارداد کار منعقده با کارفرما بیکار شوند و موضوع به تایید هیات تشخیص اداره کار و کمیته بیکاری رسیده باشد نیز با احراز سایر شرایط قانونی امکان دریافت بیمه بیکاری را خواهند داشت.
این مسئول یادآور شد: باتوجه به تبصره ۵ الحاقی به ماده ۴ قانون تأمین‌اجتماعی و تبصره ذیل ماده ۵۱ قانون اصلاح قانون نظام صنفی(مصوب ۱۲ شهریور ۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی) ماهیت بیمه مدیران اشخاص حقوقی و حقیقی غیردولتی اعم از مدیرعامل، رئیس و نایب‌رئیس و اعضای هیأت‌مدیره هم جنبه اختیاری داشته و این قسم از بیمه‌شدگان به استناد بند ۲ تبصره ماده یک قانون بیمه بیکاری، مشمول این قانون نمی‌شوند.
به گفته وی، برقراری بیمه بیکاری بانوان بیمه‌شده که در زمان مرخصی زایمان و ایام شیردهی با عدم تمدید قرارداد یا اخراج از سوی کارفرما مواجه شده باشند نیز با رعایت قانون بیمه بیکاری، آیین‌نامه اجرایی و سایر شرایط و مقررات قانونی بلامانع است.