ما با کشورهای مختلف عربی گفت‌و‌گو کردیم و به آنها پیشنهاد حضور در ایران و اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشترک دادیم تا از فرصت پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا و تجارت آزاد استفاده کنند.
به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، در سیاست خارجی و همکاری‌های اقتصادی دولت سیزدهم، مراوده با همسایگان و کشورهای منطقه در اولویت اول قراردارد، سیاستی که درهمین چند ماه نخست فعالیت دولت سیزدهم نتایج مثبت خود را در افزایش تجارت خارجی و صادرات ایران نشان داد. درهمین راستا، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز از جمله اولویت‌ها برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری است که در هفته‌های اخیر گام‌های بلندی برای تحقق آن برداشته شده است.
علیرضا پیمان پاک معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران تازه‌ترین اقدامات ایران دراین زمینه را از جمله مذاکرات با عمان و دوبی تشریح کرده است.
لطفاً درمورد محورها و اهداف سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت، آقای رضا فاطمی امین، به عمان توضیح بدهید.
اصل سفر مربوط به برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و عمان هست. ما در کمیسیون مشترک تمامی مسائل مربوط به توسعه همکاری فیمابین در حوزه اقتصادی و تجاری و بحث‌های مرتبط با روابط دانشگاهی و آموزشی را مورد بررسی و جمع‌بندی قرار دادیم و سندی کاربردی تعریف شد که امیدواریم به امضای دو طرف برسد. موضوعات در هر بخش اعم از لجستیک، بازاریابی، بانکی، حمل‌ونقل دریایی، صادرات مجدد، توریسم سلامت و بحث های مربوط به گردشگری مشخص و احصا شده‌اند و امیدواریم در جلساتی که وزیرصنعت، معدن و تجارت با وزرای مرتبط خواهند داشت به جمع‌بندی نهایی برسند و سعی می‌کنیم در این سفر بخشی از چالش‌ها را حل کنیم و فرصت‌های همکاری مشترک را تعریف کنیم.ما بنا را بر دو موضوع گذاشتیم: اول اینکه بتوانیم از فرصت عمان برای صادرات مجدد استفاده کنیم. صادرات مجدد اگر در قالب سرمایه‌گذاری مشترک انجام شود کاملاً پایدار و موفق می‌تواند ادامه داشته باشد، لذا آقای وزیر تأکید داشتند که حتماً تعدادی از بنگاه‌ها و کسب و کارهایی که علاقه‌مند به بازار عمان هستند و با این بازار آشنایی دارند و سوابق تجاری و خوب و موفقی را در خارج از کشور دارند به عمان بیایند.
در حین مدتی که دوستان در حال آماده‌سازی مقدمات سفر بودند، از طریق رایزن بازرگانی و وزارت امور خارجه و اتاق مشترک ایران و عمان با مجموعه‌های متناظر عمانی رایزنی‌هایی انجام شده و توافق‌های اولیه صورت گرفته که امیدواریم در ۳ – ۲ روزی که جلسات برگزار می شود، به جمع‌بندی نهایی برسند که اگر نیاز به ورود وزیر و مقامات بالاتر باشد مشکلات و مسائل حل بشود و هم ما یکسری امضاها و سندهای همکاری داشته باشیم.
در این سفر دو سه موضوع برای ما مهم است. یکی از آنها بحث صادرات مجدد است. بحث دیگر بحث ترانزیت است، یعنی ارتباط خلیج فارس و دریای عمان با کشورهای شمالی ایران و کشورهای حوزه CIS برای ما بسیار مهم است که بحث توسعه بندر چابهار و خط دریایی بندرعباس به عمان را داریم که جزو موضوعاتی هستند که مطرح شدند. چون کمیسیون مشترک برخی از کشورهای حوزه CIS در اختیار وزارت صمت هست بحث این را داریم که هم کشورهای حوزه CIS بتوانند در بنادر و مبادی و گمرکات ایران سرمایه‌گذاری کنند هم کشورهای عربی مثل عمان که این سرمایه‌گذاری بتواند مسیر تسهیل کالا و مبادلات کالایی این کشورها را فعال کند.
با توجه به علاقه‌مندی و برنامه‌ریزی عمان، کشورهای حوزه CIS می‌توانند کالاهایشان را به بنادر ایران آورده و از آنجا به بنادر «صحار» و «صلاله» و «الدقم» ببرند و از آنجا به کشورهای مختلف دنیا صادر کنند. یا از اتحادیه کشورهای عرب این کالاها از طریق عمان توزیع شوند، درعین حال می‌توان کالاهای مورد نیاز کشورهای حوزه CIS را از طریق بنادر عمان تأمین کرد.
موضوع دیگری که ایران درمورد آن درحال مذاکره با کشورهای عربی است حضور در ایران و اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشترک برای صادرات به کشورهایی که ایران در آنجا مزیت نسبی دارد مثل حوزه اوراسیاست. ما با کشورهای مختلف عربی گفت‌و‌گو کردیم و به آنها پیشنهاد حضور در ایران و اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشترک دادیم تا از فرصت پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا و تجارت آزاد استفاده کنند. خیلی از این کشورها استقبال کردند و ۲ – ۳ پروژه مشخص شده. درحال حاضر سرمایه‌گذاران قطری به ایران آمده‌اند. سرمایه‌گذاران اماراتی نیز در بخشی از این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. مذاکرات اولیه‌ای با سرمایه‌گذاران کویتی انجام شده. سرمایه‌گذاران عمانی نیز جزو جامعه هدف ما هستند که امیدواریم در این سفر بتوانیم با آنها مذاکره کنیم و با سرمایه‌گذاری در فرصت هایی که برای آنها جذاب است بتوانند از مزیت ژئوپلتیکی ایران استفاده کنند.
در مورد سفرتان به دوبی و حجم روابط تجاری ایران با امارات نیز توضیحاتی ارائه بفرمایید.
روابط ایران و امارات روابط خوبی بوده و درحال حاضر امارات یکی از بزرگترین مقاصد تجاری ایران است. در این چند ماه کوتاهی که بنده مسئولیت گرفتم تعدادی از تجار اماراتی به ایران آمدند. بنده نیز سفری به دوبی داشتم و علاقه‌مندی ویژه‌ای بین تجار دو کشور وجود دارد که ما از آن استقبال می‌کنیم. ما از هر توافق و ارتباط «برد – برد» که منافع ملی‌مان را محقق کند با هر کشوری باشد شدیداً استقبال می‌کنیم، مخصوصاً کشورهای همسایه و منطقه. سیاست دولت سیزدهم به ریاست آقای رئیسی نیز تنش زدایی و توسعه روابط به نفع کشورها و ملت هاى منطقه است و ما کاملاً در این زمینه آمادگی داریم.
در بحث سیاست خارجی، دولت سیزدهم اعلام کرده که اولویت روابط با کشورهای منطقه و نگاه به شرق است. در سازمان توسعه تجارت نیز چنین دیدگاهی وجود دارد؟ و آیا نگاه شما به کشورهای منطقه و شرق بخصوص همسایگان است؟
در نقشه راه توسعه تجارت کشور اولویت را کشورهای منطقه قرار دادیم. یعنی ظرفیت کشورهای همسایه و کشورهای همسو و کشورهای جنوب شرق آسیا و کشورهای آفریقایی را که دارای پتانسیل بالایی هستند ولی توجهی به آنها نشده را اولویت قرار دادیم. در ۴ – ۳ ماه ابتدایی دولت که هنوز ساختارها تغییر نیافته و نیروهای جدید کاملاً مستقر نشده بودند، نیروهای ما توانستند در جنوب شرق آسیا پروژه‌های متعددی در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی را بگیرند، موضوعی که سابقه نداشته و استقبال بسیار گسترده‌ای از طرف وزارتخانه‌ها و وزرا و مجموعه‌های کلان حاکمیتی آن کشورها به دنبال داشته است.
در حوزه روسیه و CIS هم همینطور، در حوزه چین، هند، سریلانکا، کشورهای عربی و آفریقایی نیز پیشنهادها و علاقه‌مندی‌های مختلفی وجود دارد که این نشان‌دهنده علاقه‌مندی دوجانبه است، لذا به نظر می‌رسد به جای اینکه هزینه‌های مختلفی کنیم و با کشورهای اروپایی یا امریکا یا کره جنوبی و ژاپن بر سر ۵۰۰ میلیون دلار یا یک میلیارد دلار مذاکره کنیم، اگر فقط به‌عنوان مثال تجارت آزاد اوراسیا را محقق کنیم یک بازار ۵۰۰ میلیارد دلاری را که بسیاری از کالاها را در آن مزیت داریم، مثلاً در حوزه محصولات کشاورزی، طرف راهی جز اینکه از ایران نیازهایش را برآورده کند ندارد، به این معنی یک بازار حداقل ۲۰ – ۱۰ میلیارد دلاری برای ما فراهم می‌شود. وقتی بازارهایی وجود دارد که ما به سادگی می‌توانیم در آنها نفوذ کنیم، ولو برجام اتفاق بیفتد و توافق صورت بگیرد، عقل سلیم اقتصادی و تجاری به ما می‌گوید باید از این ظرفیت‌ها بیشتر استفاده کنیم. بنابراین این موضوع سیاسی نیست. کاملاً کارشناسی، تخصصی، اقتصادی و تجاری است که ما باید به ظرفیت هایمان توجه ویژه داشته باشیم.
به‌عنوان مثال وقتی فرهنگ ما با فرهنگ کشورهای همسایه یکی است و تجار ما به راحتی با همدیگر تعامل می‌کنند و با برخی از کشورها نیازی به ویزا نداریم و رفت و آمدها به‌صورت مرتب در حال انجام است، اگر این قرابت‌ها درست استفاده بشود قطعاً توسعه تجارت را به همراه خواهد داشت. برآوردی که در سازمان توسعه تجارت داشتیم این است که فقط از کشورهای همسایه و چین و هند ۱۰۰ میلیارد دلار پتانسیل وارداتی آن کشورها می‌تواند به کالای ایرانی اختصاص یابد. درصورت توجه جدی به همین ظرفیت ها قطعاً می‌توانیم سهم قابل توجهی از بازار این کشورها را به دست بیاوریم.
نظر ما در سازمان توسعه تجارت این است که در صورت انجام توافق با غربی‌ها اولویت این است که با استفاده از سرمایه غربی‌ها این مسیرها را توسعه بدهیم و روابطمان را با این کشورها توسعه بدهیم چون در این کشورها هم فرصت هست هم پول هست هم منابع هست هم بازار وجود دارد هم نزدیکی فرهنگی و امیدواریم اراده هم به این عوامل پیوند بخورد و این اتفاق به وقوع بپیوندد.