مهراد عباد
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران
دبورا ال رود، استاد دانشگاه استفورد در کتاب تقلب، توضیح می دهد که چطور جمله «همه تقلب می کنند» می‌تواند فرد و جامعه را ویران کند.
دو علت اصلی ارتکاب به تقلب که در این کتاب مورد اشاره قرار گرفته، شامل بی عدالتی و تردید در عادلانه بودن شرایط و البته، به دست آوردن مزایای ملموس و فوری قابل توجه است. اما کسانی که تقلب می‌کنند، نمی دانند که رفتار آنها بر اشخاص دیگر نیز اثر گذاشته و همچنین اعتماد اجتماعی را نیز خدشه دار می‌کند.
کسانی که در پرداخت مالیات تقلب می‌کنند، این موضوع را نادیده می‌گیرند که کارشان به تحمیل هزینه بیشتر بر دیگران و پرداخت مالیات بیشتر از طرف مردم عادی منجر می‌شود. کسانی که در بیمه تقلب می‌کنند، متوجه نیستند که این امر موجب افزایش هزینه های درمانی دیگران می‌شود.
تقلب از جمله رفتارهای بشری است که در گذر زمان در جوامع مختلف مشاهده و گزارش شده است و متاسفانه این موضوع در ایران بسیار رواج یافته است . ریشه اصلی تقلب می تواند دو موضوع منفعت طلبی و ضعف قانون و اجرای آن باشد. از عوامل موثر دیگر می‌توان به مسائل اقتصادی و کمرنگ شدن وجدان و شرافت اشاره کرد.
درجامعه ایران امر تقلب به گونه ای اپیدمی شده که گاهی حتی به مثابه یک ارزش محسوب می‌شود. گویی متقلب بودن مشابه زرنگ بودن یک فرد است.
در وضعیتی که بسیاری از مردم در تلاشند تا فرزندانشان « زرنگ» بار بیاورند نمی توان انتظار داشت که جامعه متقلبی نداشته باشیم.
جایی که والدین به فرزندان آموزش می‌دهند تا در صف بروند و زودتر نوبت بگیرند و یا با وجود آموزش اینکه«در هر صورت باید حق خودت را بگیری» نمی توان انتظار داشت تا وقتی کودکان بزرگ می‌شوند تقلب نکنند و بدین ترتیب در امور مختلف، ما شاهد شکل‌گیری تقلب گسترده هستیم.
تقلب در اظهار نامه های مالیاتی و دو دفتره بودن، تقلب در امور بیمه و تامین اجتماعی،تقلب در واردات و صادرات و امور ارزی آن، تقلب در فروش کالا مثل کم فروشی، کاهش کیفیت، تغییر برند از ایرانی به خارجی، تقلب در رانندگی و.. شاید باورتان نشود،اما کالاهای خارجی بسیاری در ایران به فروش می رسند که بیشترشان تقلبی است؛ از سس و کرم صورت و سیگار گرفته تا چیپس، قهوه، نوشیدنی های خارجی. این ها تنها برخی از این کالاهای تقلبی است. در صنعت نیز تعداد زیادی از ماشین آلات و ابزار آلات چینی به اسم اروپایی و آمریکایی فروخته می شود.
متاسفانه این موضوع به صنعت ما نیز وارد شده و بسیاری از مواد اولیه کارخانه ها که وارداتی تلقی می‌شوند، بعضا داخلی است که با تقلب و تغییر بسته بندی به فروش می رسد.
چه بسیار دیده می‌شود که با تغییر لیبل، جنس ایرانی به اسم خارجی به فروش می‌رسد و یا گرید های پایین تر مواد اولیه با عنوان گریدهای بالاتر عرضه می‌شود.
مساله تقلب در مواد اولیه، موجب افول کیفیت محصولات نهایی شده و یا کیفیت پایین مواد اولیه باعث آسیب به ماشین آلات و تجهیزات آزمایشگاهی می شود. شاید خیلی از این آسیب ها در دراز مدت اتفاق بیافتد، اما هزینه بسیاری دارد.
در شرایطی که واردات ماشین آلات خارجی در شرایط تحریم بسیار سخت شده و سرمایه گذاری خارجی اندکی در این زمینه صورت می‌گیرد، آسیب رسانی مواد اولیه تقلبی به ماشین آلات، مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است.
راهکار موثر برای مبارزه با تقلب و گسترش آن مسلما افزایش نظارت و وضع و اجرای قوانین سختگیرانه است.
قوانینی که شامل همه اقشار جامعه باشد و در عین حال، راهکار دیگر آموزش به دانش آموزان و والدین در این زمینه است. بر کسی پوشیده نیست که لازمه اثربخشی این راهکار ها آماده سازی بستر جامعه و ترویج فرهنگ درستکاری است که ظاهرا در دنیای امروز،گوهری گمشده است. نوشتن درباره تقلب، کاری مخاطر آمیز است، اما بهای نادیده گرفتن آن جبران ناپذیر خواهد بود./اتاق بازرگانی تهران