دولت سیزدهم در حالی توانست مسأله واکسن را دو ماه پس از آغاز به کار به سرانجام برساند که پیش از آن سلامت مردم در گرو بازی‌های سیاسی بود.
به گزارش روزنامه ایران، چندماه بیشتر از آخرین روزهای گره خوردن همه مسائل کشور به مسائل خارجی و لزوم کوتاه آمدن در برابری زیاده‌خواهی‌های دشمن نگذشته است که خبرهای امیدوارکننده یک به یک نشان می‌دهد بسیاری از تحلیل‌ها در دولت گذشته اساساً واقعیت بیرونی نداشته است. آنچه تحت عنوان وابستگی همه مسائل کشور به موضوع پذیرش FATF و برجام معرفی می‌شد، تنها یک دیوار ذهنی بوده که احتمالاً مقاصد سیاسی یک جریان خاص را پیگیری می‌کرده است. این تحلیل و آدرس غلط زمانی بیشتر دردناک می‌شود که ابعاد خسارت اقتصادی وارد شده به کشور و مهم‌تر از آن خسارت جانی و مالی وارد شده به مردم در پرتو این بازی‌های سیاسی واکاوی شود.
تاکنون با گذشت تنها چند ماه از شروع به کار دولت سیزدهم مشخص شده است که سه اتفاق بزرگ و اساسی که در دولت گذشته وابسته به عقب‌نشینی در برابر دشمن و پذیرش محدودیت‌های FATF و عقب‌نشینی‌های فرابرجامی برای احیای برجام بوده است، بدون چنین پیش‌شرط‌هایی محقق شده است. در ادامه این گزارش به ادعاهای دولتمردان سابق درخصوص سه موضوع عضویت ایران در واردات واکسن، اجلاس شانگهای و اجرایی شدن سند همکاری ۲۵ ساله پرداخته شده است.
گره زدن سلامت مردم به FATF
دقیقاً یک سال قبل بود که موضعگیری چند مقام دولتی و نزدیک به دولت، فضای رسانه‌ای کشور را تحت‌الشعاع قرار داد. ماجرا از جایی شروع شد که علی مطهری در اول دی‌ماه توئیت جنجالی را منتشر کرد و نوشت: «به خاطر اینکه در لیست سیاه اف ای تی اف قرار داریم، نتوانستیم ۵۰ میلیون دلار مبلغ سهمیه ایران از واکسن کرونای سازمان جهانی بهداشت برای هشت میلیون ایرانی را منتقل کنیم و سهمیه ایران باطل شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام باید پاسخگو باشد.»
پس از آن علی ربیعی، سخنگوی دولت در پاسخ به سؤالی درباره برخی اظهارات مطرح شده درباره «مشکلات عدم پیوستن به FATF برای خرید واکسن و نقل و انتقال پول» گفت: «در مورد واکسن قبلاً همکاران من در وزارت بهداشت توضیحات مفصلی ارائه دادند اما در مورد انتقال پول بنابر قوانین تحریم و قواعد FATF چندین مرحله امکان انتقال پول با مشکل مواجه شد و با موانعی روبه‌رو بودیم.بطور کلی نپیوستن به اف ای تی اف آثار خود را نشان خواهد داد. قبلا نیز دولت دیدگاه خود را در این زمینه اعلام کرده بود»
ربیعی همچنین پس از این صحبت گفت: «امیدواریم با راهگشایی رهبر معظم انقلاب برای امکان بررسی مجدد در مجمع تشخیص مصلحت نظام، بتوانیم در این زمینه جلساتی داشته باشیم و آنچه که به مصلحت کشور است را تأمین کنیم.»
اینگونه سخنگوی دولت این پیام را به جامعه مخابره کرد که حتی اگر تحریم‌ها مانع نباشند، لیست سیاه FATF مانع از بهره‌مندی ایران از واکسن می‌شود، بنابراین هرگونه تلاش برای واردات واکسن از پیش شکست خورده است!
همین دست اطلاعات غلط بود که نقشه کرونایی کشور را خونین کرده و مرگ روزانه کرونایی‌ها در ایران را به رقم عجیب ۷۰۰ نفر رساند. همزمان با حضور دولتمردان جدید در پاستور وضعیت بغرنج سلامت و کمبود بسیاری از نیازهای ابتدایی همچون سرم، رسیدگی به این وضعیت را تبدیل به مطالبه اول مردم کرده بود. فلذا رئیس دولت سیزدهم به سرعت به این مسأله ورود کرد.
آنگونه که رئیس هلال احمر می‌گوید موج واردات واکسن در کشور حاصل تماس تلفنی آیت‌الله رئیسی با رئیس جمهور چین بوده است. اهتمام جدی رئیس دولت به همکاری با شرکای سنتی و کشورهای آسیایی به عنوان رویکرد اصلی دولت در مراودات دیپلماتیک منجر به بهبود روابط با این کشورها شد و به سرعت کشور را برای واکسیناسیون عمومی بسیج کرد. این مسأله منجر به آن شد که نقشه کرونایی کشور از رنگ قرمز به آبی تغییر رنگ دهد.
عضویت در سازمان همکاری شانگهای
عضویت ایران در سازمان شانگهای از جمله مسائلی بود که دولتمردان سابق آن را مشروط به پذیرش FATF می‌دانستند. این اتفاق ویژه که آثار مهمی در روابط ایران با کشورهای آسیایی دارد در هفته‌های ابتدایی دولت سیزدهم و در جریان حضور آیت‌الله رئیسی در نشست شانگهای تحقق یافت. دولت‌های عضو این سازمان با اطمینان حاصل کردن از اینکه دولتمردان جدید ایران، نگاه ابزاری به کشورهای شرقی نداشته و قائل به تنظیم و توازن در روابط با کشورهای دنیا هستند، مسیر را برای همکاری هموار کردند.
همان زمان یکی از نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی خبر داد که قبلاً وزیر سابق امور خارجه دولت دوازدهم، FATF را مانع پذیرش عضویت دائم ایران در شانگهای معرفی کرده بود. خضریان بیان کرد: «سال گذشته آقای ظریف، وزیر سابق امور خارجه در نامه‌ای به مسئولان نظام در حالی این ادعا را مطرح کرده بود که اکنون مشخص شد این ادعاهای خلاف واقع صرفاً به منظور پیشبرد اهداف سیاسی جریان غربگرا بوده و بنیه واقعی و کارشناسی لازم را نداشته است.»
رئیس جمهور بعدها در آخر شهریورماه علت این اتفاقات مثبت را اینگونه توصیف کرد: «متأسفانه شاهد بودیم که بعضی‌ها واردات واکسن یا حتی پیوستن کشور به سازمان شانگهای را متوقف بر پذیرش FATF کرده بودند و حتی در جلسات رسمی نیز بر موضع خود پافشاری می‌کردند.
در فاصله کوتاه سپری شده از دولت سیزدهم اتفاق خاصی نیفتاده که باعث افزایش واردات واکسن یا پذیرش عضویت کشورمان در سازمان شانگهای بشود، الا اینکه کشورهای همسایه و دوست ما دیدند که دیگر توجه ما صرفاً به غرب نیست و ارتباط با همسایگان و کشورهای منطقه اولویت سیاست خارجی ایران شده است.»
سند همکاری با چین در مرحله اجرا
آخرین نمونه از گره زدن مسائل کشور را می‌توان در مسأله اجرای سند همکاری راهبردی با چین دید. محمدجواد ظریف در فروردین ماه امسال که هنوز سکان وزارتخانه را برعهده داشت، گفته بود: «مهم‌ترین نیاز برای اجرای سند ایران و چین، اجرای برجام، رفع تحریم‌ها و اف ای تی اف است و بدون حل اینها این سند هم به جایی نمی‌رسد.» با وجود این تحلیل عجیب، جمعه شب گذشته وزیر امور خارجه کشورمان که در سفر چین به سر می‌برد، از پکن اعلام کرد که سند ۲۵ ساله از امروز اجرایی می‌شود.
اعلام خبر اجرای این سند در حالی است که نه تنها هنوز سرنوشت مذاکرات وین به طور کامل مشخص نشده که تفاوتی در وضعیت خواسته‌های FATF نیز صورت نگرفته است.
آنگونه که از مسائل فوق پیداست، دولتمردان سابق کشورمان کم‌کاری‌ها و راهبردهای غلط خود را که نتوانسته منجر به تأمین منافع کشور شود را به عنوان هزینه عدم عقب‌نشینی و ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌های دشمنان معرفی می‌کردند.