مرز زمینی بازرگان در آذربایجان غربی و شمال‌غربی ترین نقطه کشور، بزرگترین و فعال‌ترین مرز زمینی ایران طی سال‌های طولانی گذشته بوده و در ۹ ماه سال جاری نیز با صادرات حدود ۱۲۵ هزار تنی، این مرز در دروازه اروپا همچنان نقش خود را در توسعه تجارت بین الملل به خوبی ایفا کرده است.
به گزارش ایرنا، مرز بازرگان در شمال آذربایجان غربی از جمله مرزهای فعال کشور در طول دهه‌های مختلف تجارت ایران با کشورهای مختلف و کریدور ترانزیتی ایران به آسیا و اروپا بوده که حدود ۹۵سال از آغاز فعالیت آن در شمال غربی‌ترین منطقه کشور می‌گذرد.
جایگاه این مرز به حدی مهم است که بیشترین میزان تجارت و ترانزیت مرزی در بین بیش از ۲۰ پایانه ورودی و خروجی ایران با کشورهای همسایه را در اختیار دارد و همواره نیز در این مسیر پیشتاز بوده است.
آذربایجان غربی طی سال های اخیر به یکی از استان های موفق و فعال در حوزه تجارت خارجی شامل صادرات و واردات و ترانزیت تبدیل شده که یکی از مهمترین عوامل رسیدن به این موفقیت در استان را می توان در فعالیت قابل توجه مرز بازرگان عنوان کرد.
این مرز علاوه بر اینکه درب ورودی به ترکیه و کشورهای اروپایی در حوزه تجارت خارجی به شمار می رود، یکی از نزدیکترین مرزها به حوزه دریای سیاه نیز محسوب می شود که می توان از این ظرفیت در راستای توسعه تجارت نیز بهره برد.
افزایش ۵۷ درصدی صادرات از مرز بازرگان
مدیرکل گمرک بازرگان با بیان اینکه در ۹ ماه امسال، ۱۲۴ هزار و ۷۶۳ تن کالا از طریق این مرز صادر شده، گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه پارسال ۶۱ درصد افزایش دارد.
رامین ظهیری بیان کرد: این محصولات شامل اقلام پتروشیمی، نباتی، کشاورزی، سنگی، اشیای سرامیکی و شیشه ای، قراضه و ضایعات از آهن و فولاد و محصولات نساجی است.
وی ارزش دلاری این مقدار کالای صادر شده در این مدت را یک میلیارد و ۱۹۲ میلیون و ۶۹۲ هزار و ۸۰۵ دلار عنوان کرد.
به گفته مدیرکل گمرک بازرگان در این خصوص سه هزار و ۴۸۲ فقره اظهار نامه صادر شده که سال گذشته در این مدت زمانی، این رقم ۲هزار و ۲۹۶ مورد بود و امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۲ درصد رشد داشته است.
ظهیری گفت: همچنین در این مدت صادرات سایر گمرکات از طریق این مرز ۹۶۳ هزار و ۲۷۹ تن برآورد شده در حالی که سال گذشته در این مدت، ۶۴۶ هزار و ۲۴۰ تن بود و امسال در این حوزه هم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۹درصد رشد دارد.
وی اضافه کرد: در این خصوص نیز ۱۶ هزار و ۱۳۵ فقره اظهار نامه صادر شده که ۳۳ درصد بیشتر از پارسال است.
افزایش ۸۴ درصدی تردد کامیون از مرز بازرگان
مدیر پایانه مرزی بازرگان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در ۹ ماهه امسال تردد کامیون از این پایانه به ۲۰۱ هزار و ۳۹۲ دستگاه رسیده، گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۴ درصد بیشتر است.
جابر اکبرپور با اشاره به اینکه این مرز یکی از پایانه‌های مهم زمینی کشور محسوب می شود، افزود: تمامی این ترددها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بوده که با حضور کارکنان مرکز بهداشت در نقطه صفر مرزی صورت می گیرد.
وی همچنین با اشاره به اینکه این پایانه به ویژه در ایام کرونا به صورت ۲۴ ساعته فعال بوده و تمامی کارکنان مستقر در این مرز به صورت شبانه روزی در حال فعالیت هستند، تاکید کرد: هرچند که در این ایام برخی از فعالیت‌ها مختل شده اما فعالیت این پایانه در امر واردات، صادرات و ترانزیت کامیون‌ها، همچنان ادامه دارد.
مدیر پایانه مرزی بازرگان، عمده مقاصد ترانزیتی این کامیون‌ها را، مرزهای “باشماق”، “خسروی” و “آستارا” بیان کرد و ادامه داد: این میزان تردد، سهم عمده‌ای در بخش ترانزیت کشورمان دارد.
وی متوسط تردد روزانه کامیون از این مرز را ۷۴۶ دستگاه عنوان کرد و ادامه داد: امسال در مجموع ۷۸ هزار و ۷۳۷ دستگاه کامیون از کشور خارج شده و ۱۲۲ هزار و ۶۵۵ دستگاه کامیون نیز وارد کشور شده است.
افزایش ۱۱۰درصدی تردد مسافر از مرز بازرگان
مرز بازرگان علاوه بر فعالیت تجاری، در حوزه مسافری نیز بسیار فعال است و بخش قابل توجهی از مسافرت های بین ایران و ترکیه و کشورهای اروپایی از این مرز زمینی صورت می گیرد.
مدیر پایانه مرزی بازرگان بیان کرد: در ۹ ماه امسال به دلیل رفع محدودیت های کرونایی، تردد مسافر از طریق این مرز به عنوان بزرگترین مرز زمینی آذربایجان غربی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱۰ درصد افزایش یافته است.
جابر اکبرپور افزود: همچنین امسال ۲۷۵ هزار و ۲۴۰ نفر مسافر از طریق این مرز تردد داشته اند که سال گذشته این تعداد تنها ۱۳۰ هزار و ۷۷۰ نفر بود.
وی تعداد مسافران ورودی ایرانی را ۸۵ هزار و ۸۱۹ نفر و مسافران خروجی ایرانی را ۶۴ هزار و ۹۲۳ نفر عنوان کرد و افزود: شمار ورودی مسافران خارجی نیز در همین مدت ۶۴ هزار و ۹۳۳ نفر و شمار مسافران خروجی ۴۹ هزار و ۷۴۵ نفر بود.
طرح ساماندهی مدیریت ترافیک مرزی، الگویی برای سایر مرزهای کشور
معاون لجسیتک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه پایانه نوبت دهی ناوگان خروجی از مرز بازرگان اولین تیرپارک استاندارد در مرزهای کشور بوده که با چنین سطحی از استانداردهای کیفی در ارایه خدمات و زیرساخت های ایمنی و امنیتی احداث شده است، گفت: با بهره برداری از این پایانه اولین حلقه از مجموعه اقداماتی که سازمان منطقه آزاد ماکو با هدف ساماندهی مرز بازرگان و پسکرانه آن آغاز کرده است، شروع شده است.
مهدی صفری افزود: طرح اولیه ایجاد این پایانه از سال ۱۳۹۵ آغاز و مقرر بود در سال ۱۳۹۷ به بهره برداری برسد ولی تا ابتدای سال جاری پیشرفت قابل ملاحظه ای نداشت.
وی اضافه کرد: مجموعه اقدامات سازمان در ساماندهی مرز بازرگان و پسکرانه آن از جمله ایجاد تیرپارک و سامانه هوشمند نوبت دهی و مدیریت ناوگان خروجی از مرز با هماهنگی شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور و دبیرخانه آن در معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی در دست اجراست.
صفری اظهار داشت: این تیرپارک و سامانه هوشمند با مشارکت و سرمایه گذاری مشترک سازمان منطقه آزاد و بخش خصوصی ۷۰۰ میلیارد ریال هزینه شده، عمده هزینه های آن توسط بخش خصوصی صورت گرفته است.
فعالیت رسمی پایانه لجستیک ” آنا وطن”، افزایش تردد کامیونهای صادراتی
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو نیز در این خصوص اظهار داشت: ساماندهی ساختاری و فرآیندی مرز و پسکرانه مرز بازرگان به عنوان یکی از مهمترین مرزهای کشور با هدف ارتقای نقش منطقه ای این مرز به سطح استانداردهای بین المللی انجام می شود.
محمدرضا عبدالرحیمی افزود: استقرار مهمترین مرز زمینی تجاری و مسافری کشور در منطقه آزاد ماکو و تبادلات تجاری بین المللی آن در نظام اقتصادی کشور و منطقه آزاد تاثیر بسزایی دارد.
وی همچنین با بیان اینکه ضرورت ساماندهی، دوچندان شده و شرایط فعلی به هیچ وجه در شان دروازه کشورمان به اروپا و ترکیه نیست، افزود: مشکلات مرز بازرگان به عنوان محور تجارت بین المللی در امر صادرات و منطقه باید مرتفع شود.
وی با اشاره به اقدامات توسعه ای زیر ساخت‌های لجستیکی در منطقه، افزود: با بهره داری از پایانه لجستیک “آناوطن” این تیرپارک بی نظیر در کشور شاهد ساماندهی مناسب کامیونهای خروجی و فراهم سازی تسهیلات مطلوب برای رانندگان هستیم ضمن آنکه با تکمیل مجموعه لجستیکی محور طلایی نیز ظرفیت‌های قابل توجهی به پشتیبانی‌های مرز بازرگان افزوده می شود و بزودی فاز اول این مجموعه هم به بهره برداری خواهد رسید.
پایانه لجستیکی “آنا وطن” تمامی مشکلات رانندگان را حل کرد
اسدالله کریمی از رانندگان ترانزیتی منطقه آزاد ماکو با قدردانی از مسوولان در جهت احداث پایانه لجستیک که در امر ساماندهی صف کامیون ها، کمک حال مردم منطقه شده است، گفت: با راه اندازی این مجموعه کلیه مشکلات که از جمله ایستایی ساعتی، نبود امکانات رفاهی حل شده است.
وی اضافه کرد: من که خودم اهل این منطقه هستم با پارک کامیونم در این تیر پارک، کارهای که در سطح منطقه دارم حل کرده و در زمان نوبت خود به تیر پارک برگشته و در زمان خود به گمرک جهت خروج از کشور وارد می شوم.
هم اینک ۲ هزار کامیون‌دار و ۲۱ شرکت حمل و نقل بین المللی در منطقه آزاد ماکو فعالیت می‌کنند که طبق آمار، ۳۵ درصد حمل و نقل بین المللی کشور توسط این شرکت‌ها صورت می‌گیرد.
گمرک بازرگان و شهرستان ماکو در مجاورت مرز ایران با کشورهای ترکیه و جمهوری‌آذربایجان قرار دارد؛ مرزهای جمهوری اسلامی در این منطقه و با این کشورها به ترتیب ۱۳۰ و ۱۴۰ کیلومتر است.
این گمرک در سال ۱۳۰۵ شمسی تاسیس شد و تنها مرز بین‌المللی بین ۲ کشور ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت ۲۴ ساعته در حال فعالیت است.
ایران سه مرز رسمی با ترکیه دارد که همه آنها شامل بازرگان ماکو، سرو ارومیه و رازی خوی در آذربایجان غربی قرار دارد؛ سرو نیز پس از شیوع بیماری کووید ۱۹ به طور کامل بسته شده ولی تردد محدود ریلی از مرز رازی در این مدت بین ۲ کشور ایران و ترکیه صورت گرفته است.
مرز بازرگان که دروازه ورود ایران به کشورهای اروپایی به شمار می رود در فاصلهٔ یک کیلومتری شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو قرار دارد.