بررسی آمارها نشان می‌دهد سال ۱۴۰۱ در مجموع بیش از یک میلیون و ۶۳۵ هزار نفر وام خرد بدون ضامن، ۸۸۰ هزار نفر وام ازدواج و ۷۹۰ هزار نفر وام فرزندآوری دریافت کردند؛ همچنین تسهیلات پرداختی بانک‌ها در ۱۱ ماه سالی که گذشت ۳۸ درصد رشد داشته است.
به گزارش ایرنا، نخستین راهکار برای رفع مشکلات مالی دریافت وام از بانک است؛ هرچند برای رسیدن به مقصود باید از هفت خوان رستم عبور کرد. در همین راستا بهمن ۱۴۰۰ رئیس جمهوری در جلسه با مدیران بانک‌ها و تیم اقتصادی بر تسهیل پرداخت وام به افراد جامعه و حذف ضامن و وثیقه‌های سنگین تاکید کرد تا افراد واجد شرایط بتوانند نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند.
دستور رئیس جمهوری در دستور کار قرار گرفت و در ابتدا ۱۳ بانک دولتی طرح پرداخت تسهیلات خرد بدون ضامن را در شعبات خود اجرایی کردند.
پرداخت وام بدون ضامن با حذف هفت خوان رستم
در ساز و کار جدید بانک مرکزی یکی از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین مراحل دریافت وام که پیدا کردن ضامن بود، حذف شد و برای وام‌های زیر ۲۰۰ میلیون تومان انواع مختلف دارایی‌ها به عنوان وثایق بانکی تعیین شد. اوراق بهادار، سامانه ستاره سمات، (سمات، سامانه‌ای است که در مردادماه ۱۴۰۱ به بهره‌برداری رسید و به کمک این سامانه توثیق می‌توان سهام، گواهی‌های سپرده و طلا، اوراق مشارکت و بدهی و دیگر اوراق بهادار مورد معامله در بازار سرمایه را به عنوان وثیقه برای وام‌های بانکی استفاده کرد.) سیم‌کارت دائمی، خودرو و حساب یارانه شخصی از جمله دارایی‌هایی هستند که به جهت تسهیل فرآیند اعتبار دهی می‌توان از آنها به عنوان وثیقه استفاده کرد.
اعطای وام خرد به ۱.۶۳ میلیون نفر در سال ۱۴۰۱
بر اساس آمار اعلامی وزارت اقتصاد از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا ۱۵ دی ماه ۱۴۰۱ یک میلیون و ۶۳۵ هزار و ۵۶۲ نفر تسهیلات خرد از بانک‌های دولتی و خصوصی شده به مبلغ ۵۹ هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان دریافت کرده‌اند.
از ابتدای ابلاغ بخشنامه اعطای تسهیلات خرد بدون ضامن تا ۱۵ اسفندماه ۱۴۰۱ عملکرد تفکیکی بانک‌ها به شرح زیر است:
پرداخت ۱۲۱ هزار میلیارد تومان وام ازدواج
وام ازدواج از جمله وام‌های تکلیفی بانک‌هاست که در تبصره ۱۶ قانون بودجه سنواتی میزان پرداخت آن مشخص می‌شود. در سال ۱۳۹۹ مبلغ وام ازدواج ۵۰ میلیون بوده است و سال ۱۴۰۰ این وام به مبلغ ۷۰ میلیون تومان برای هر زوج افزایش یافته است.
اعطای تسهیلات ازدواج در سال ۱۴۰۱ رشد قابل توجهی داشت و بر اساس قانون بودجه هر فرد می‌تواند ۱۲۰ میلیون تومان وام دریافت کند. به منظور پایین آمدن سن ازدواج و تشویق جوانان به ازدواج، برای زوج‌هایی که آقا زیر ۲۵ سال و خانم زیر ۲۳ سال سن داشته باشند به هر نفر مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان وام تعلق می‌گیرد که در اصطلاح به آن وام ازدواج ۳۰۰ میلیونی می‌گویند. همچنین وام ازدواج ۲۴۰ میلیونی به زوج‌هایی تعلق می‌گیرد که تاریخ عقدشان از سال ۱۳۹۷ به بعد باشد.
بر اساس بند الف تبصره ۱۶ قانون بودجه ۱۴۰۱، پرداخت وام ازدواج بر اساس اعتبار سنجی متقاضیان با اخذ سفته از متقاضی و یا یک ضامن معتبر برای هر یک از زوج‌ها پرداخت می‌شود؛ لذا هرگونه تخلف از حکم مزبور قابل پیگیری از طریق بانک مرکزی است.
بانک مرکزی در آخرین گزارش خود اعلام کرد که در راستای قانون حمایت از جوانی جمعیت از ۱۰ فروردین تا ۱۴ اسفندماه ماه ۱۴۰۱، شبکه بانکی کشور به ۸۸۲ هزار نفر از متقاضیان، تسهیلات قرض الحسنه ازدواج به مبلغ ۱۲۱ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده است که این میزان رشد ۵۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است.
۷۹۰ هزار نفر وام فرزندآوری دریافت کردند
دستورالعمل پرداخت وام فرزندآوری در اواخر فروردین ماه ۱۴۰۱ به شبکه بانکی ابلاغ شد. این وام برای فرزندانی است که از سال ۱۴۰۰ به بعد به دنیا آمده‌اند و مبلغ تسهیلات به ازای فرزند اول ۲۰ میلیون تومان و به ازای فرزند دوم ۴۰ میلیون تومان و به ازای فرزند سوم ۶۰ میلیون تومان و به ازای فرزند چهارم ۸۰ میلیون تومان و به ازای فرزند پنج به بعد ۱۰۰ میلیون تومان است. دوره بازپرداخت هر یک از این تسهیلات نیز به ترتیب ۳۶، ۴۸، ۶۰، ۷۲ و ۸۴ ماهه است.
البته، متقاضیان این وام باید به این نکته توجه کنند که تسهیلات تولد فرزند به افرادی تعلق می‌گیرد که نرخ باروری شهرستان محل زادگاه پدر یا فرزند، بالای ۲.۵ نباشد.
آخرین گزارش بانک مرکزی از اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه فرزندآوری نشان می‌دهد که از زمان ابلاغ این دستورالعمل تا ۱۴ اسفندماه ۱۴۰۱ در مجموع ۳۲ هزار میلیارد تومان وام فرزندآوری به ۷۹۰ هزار نفر پرداخت شده است.
پرداخت وام ودیعه مسکن از ۲۰۰ هزار نفر گذشت
یکی از تسهیلاتی است که در جهت کمک به مستاجران کشور در نظر گرفته و پرداخت آن توسط دولت، از سال ۱۴۰۰ آغاز شده است. ثبت نام برای دریافت این وام از طریق سامانه tem.mrud.ir انجام می‌شود و نیاز به مراجعه حضوری نیست.
یکی از شرایط پرداخت وام ودیعه مسکن مستاجران در سال ۱۴۰۱ این است که این تسهیلات تنها به مستاجران پرداخت می‌شود و بازپرداخت تسهیلات اجاره خانه توسط مستاجران انجام خواهد گرفت. در حالی که از شرایط وام ودیعه مسکن در سال گذشته این بود که تسهیلات اجاره‌نامه به موجر و مستاجر پرداخت می‌شود.
مطابق اعلام بانک مرکزی از تاریخ ۶ تیرماه ۱۴۰۱ (زمان ارسال دستورالعمل وزارت راه و شهرسازی و ابلاغ به بانک‌ها) تا ۱۴ اسفندماه نیز در قبال تسهیلات ودیعه مسکن ۲۴۸ هزار و ۸۲۴ پرونده تشکیل شده که از این تعداد ۲۱۷ هزار ۵۷۷ نفر به میزان ۱۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده‌اند.
رشد ۳۸ درصدی تسهیلات پرداختی به بخش‌های اقتصادی ۱۴۰۱
مطابق اعلام بانک مرکزی تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱ مبلغ ۳۶۶۹۳.۹ هزار میلیارد ریال می‌باشد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ ۱۰۱۳۲.۸ هزار میلیارد ریال (معادل ۳۸.۱ درصد) افزایش داشته است.
از کل تسهیلات پرداختی، مبلغ ۳۰۵۹۵ هزار میلیارد ریال معادل ۸۳.۴ درصد به صاحبان کسب و کار (حقوقی و غیرحقوقی) ۶.۹۸.۸ هزار میلیارد ریال معادل ۱۶.۶ درصد به مصرف‌کنندگان نهایی (خانوار) تعلق گرفته است.
سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی ۱۱ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱ مبلغ ۲۹۵۵.۲ هزار میلیارد ریال معادل ۷۵ درصد کل تسهیلات پرداختی به صاحبان کسب و کار است. همچنین سهم تسهیلات پرداختی در قالب خرید کالای شخصی توسط مصرف‌کننده نهایی (خانوار) مبلغ ۲۶۹۳.۸ هزار میلیارد ریال معادل ۴۴.۲ درصد از کل تسهیلات پرداختی به مصرف‌کنندگان نهایی (خانوار) می‌باشد.
سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۱۱ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱ معادل ۸۵۳۵.۲ هزار میلیارد ریال بوده است که حاکی از تخصیص ۳۷.۲ درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه در گردش کلیه بخش‌های اقتصادی (مبلغ ۲۲۹۵۵.۲ هزار میلیارد ریال) است. ملاحظه می‌شود از ۱۰۹۲۰.۶ هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل ۷۸.۲ درصد آن (مبلغ ۸۵۳۵.۲ هزار میلیارد ریال) در تأمین سرمایه در گردش پرداخت شده است که بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تأمین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال ۱۴۰۱ می‌باشد.