به گزارش اعتمادساز، در پانزدهمین اجلاس سران بریکس که از ۳۱ مردادماه تا ۲ شهریورماه در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد، از ایران و پنج کشور آرژانتین، عربستان، مصر، امارات و اتیوپی برای عضویت دائم در این گروه دعوت رسمی شد. بریکس مخفف پنج اقتصاد بزرگ در حال ظهور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است که از سال ۲۰۰۹ میلادی، دولت‌های کشور‌های بریکس سالانه در اجلاس‌های رسمی تشکیل جلسه داده اند. چین میزبان چهاردهمین اجلاس سران بریکس در ۲۴جولای ۲۰۲۲ به طور مجازی بود.
یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت حضور در گروه بریکس، این است که این گروه به واسطه دارابودن نیمی از جمعیت جهان و بین ۲۵ تا ۲۸ درصد از ظرفیت اقتصاد جهانی، پتانسیل زیادی برای تأثیرگذاری بر اقتصاد جهانی دارد و از رشد پرشتاب اقتصادی و نفوذ در امور جهانی هم برخوردار است، از سوی دیگر یکی از رویکرد‌های اصلی اعضای بریکس هم این بوده که آن‌ها همیشه حامی کشور‌های درحال توسعه و کشور‌های جنوب و برقرارکننده تعادل و عدالت اقتصادی در مقابله با نظام پولی و بانکی غربی بوده اند. کارشناسان اقتصادی معتقدند که ایران می‌تواند از ظرفیت عضویت در بریکس برای بی اثرکردن تحریم‌ها و توسعه صادرات خود استفاده کند. با توجه به ظرفیت‌های خراسان رضوی در این گزارش درصدد هستیم تا فرصت‌های استان برای توسعه تجارت با اعضای بریکس را بررسی کنیم.
بازار‌های جدید برای کالا‌های خراسان رضوی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی با اشاره به عضویت ایران در بریکس به شهرآرا می‌گوید: عضویت در بریکس می‌تواند بازار‌های جدیدی را برای صادرات کالای استان و مشهد ایجاد کند. کاظم شیردل در گفتگو با شهرآرا درباره کالا‌هایی که قابلیت صادرات به کشور‌های بریکس را دارند، بیان می‌کند: خراسان رضوی در حوزه تولیدات کشاورزی توانمندی‌های زیادی دارد.
به عنوان مثال این استان قطب تولید و صادرات زعفران است و می‌تواند از ظرفیت عضویت در بریکس برای افزایش این کالای استراتژیک استفاده کند. همچنین در حوزه تولید پسته و سایر محصولات کشاورزی هم توانایی صادرات به کشور‌های بریکس را داریم. وی ادامه می‌دهد: با این حال باید از ظرفیت عضویت در بریکس برای توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و محصولات صنعتی استان استفاده کنیم.
شیردل با بیان اینکه دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم فرصت سازی خوبی در حوزه تجارت بین الملل برای کشور فراهم کرده است، می‌گوید: استفاده از این ظرفیت نیازمند توجه به زیرساخت‌های مناسب و تسهیل کننده صادرات است. در حوزه مبادلات مالی باید سازوکار‌هایی اندیشیده شود تا مراودات با کشور‌های عضو بریکس را تسهیل کند. همچنین در حوزه حمل ونقل نیازمند ارتقای زیرساخت‌ها هستیم.
وی ادامه داد: به عنوان مثال باید زیرساخت‌های حمل ونقل به نحوی متحول شوند که اگر کالایی از سوی هر کدام از کشور‌های عضو بریکس به تجار ایرانی سفارش داده شد، آن‌ها بتوانند در کمترین زمان و با هزینه مناسبی، آن را به بازار هدف صادراتی برسانند. وی بیان می‌کند: با توجه به اینکه ما عضو سازمان تجارت جهانی نیستیم، هزینه تجارت برای ما بالاتر از دیگر کشورهاست، ازاین رو عضویت در این پیمان‌ها که به تخفیف در تجارت یا تعرفه ترجیحی منجر می‌شود، برای ایران اهمیت فراوانی دارد. در حوزه واردات نیز امکان تأمین بسیاری از نیاز‌های کشور از طریق اعضای این پیمان وجود دارد.
شیردل تأکید می‌کند: عضویت ایران در این پیمان سبب می‌شود که روابط دوجانبه کشور با تک تک اعضا بهبود یابد و ایران از ظرفیت‌های اقتصادی جدید بهره‌مند شود؛ از سوی دیگر همکاری جمعی هم که بین اعضا به وجود می‌آید، سبب می‌شود تا آن‌ها بتوانند در برابر تکانه‌های اقتصاد جهانی مقاومت بیشتری از خود نشان داده و آسیب کمتری ببینند. رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی معتقد است که عملکرد دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی اقتصادی سبب شده است تا افق‌های جدیدی برای تجارت خارجی ایران در دو سال گذشته گشوده شود.
بسترساز افزایش صادرات
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآر با بیان اینکه اقداماتی که دولت سیزدهم در حوزه تنش زدایی انجام می‌دهد به طور حتم می‌تواند تأثیر خوبی بر تجارت خارجی کشور بگذارد، می‌گوید: عضویت در بریکس و پیمان‌های منطقه‌ای و جهانی می‌تواند بسترساز افزایش صادرات و مبادلات خارجی کشور شود. با این حال این مسئله نیازمند برطرف کردن موانعی مانند مراودات پولی و مالی است. حسین محمدیان افزود: برای بهره مندی از عضویت در بریکس باید سازوکاری اندیشیده شود که بتوانیم مبادلات مالی و بانکی با کشور‌های عضو داشته باشیم. البته قرار است که اعضای بریکس برای این کار پول مشترکی ایجاد کنند.
وی تنوع بخشیدن به بازار‌های هدف صادراتی را یکی دیگر از مزایای عضویت ایران در بریکس بیان می‌کند و می‌گوید: اکنون یکی از مسائلی که در خراسان رضوی با آن روبه رو هستیم، محدودبودن بازار‌های هدف صادراتی است. این مسئله سبب می‌شود تا با کاهش تجارت با یک کشور، حجم تجارت خارجی ما نیز کاهش یابد. ازاین رو هر چقدر که بتوانیم بازار‌های هدف صادراتی را افزایش دهیم، این مسئله به نفع صادرات خراسان رضوی خواهد بود.
وی با بیان اینکه بعد از رسمی شدن این عضویت، دستیابی به ظرفیت ایجادشده مهم است، اظهار می‌کند: آماده سازی زیرساخت ها، جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، ثبات قوانین، بهبود فضای کسب وکار، تولید کالا‌های مورد نیاز بازار و حمایت از صادرات، مهم‌ترین شاخص‌های افزایش تجارت با اعضای بریکس است. محمدیان درباره تأثیر عضویت در بریکس بر صادرات استان هم گفت: خراسان رضوی دارای کالا‌های استراتژیک در حوزه کشاورزی است که می‌توانیم از عضویت در بریکس برای دستیابی به بازار‌های جدید استفاده کنیم.
ظرفیت‌های تجاری خراسان رضوی
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا با اشاره به پذیرفته شدن عضویت ایران در گروه بریکس، می‌گوید: حضور در این سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای می‌تواند زمینه ساز توسعه تجارت خارجی ایران و از جمله خراسان رضوی شود.
محمدعلی امیرفخریان می‌افزاید: ایران در سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌ها با محدودیت‌هایی در مبادلات تجاری روبه رو بود. عضویت در بریکس و سازمان‌های جهانی سبب می‌شود تا ایران بتواند تحریم‌ها را بی اثر کرده و بر حجم مبادلات بین المللی خود بیفزاید. به ویژه اینکه قرار است اعضای بریکس به سمت ایجاد پول واحد و همچنین مبادلات مالی براساس ارز‌های ملی شان حرکت کنند. این مسئله می‌تواند زمینه افزایش مبادلات تجاری با اعضای بریکس را فراهم کند.
وی درباره کالا‌هایی که خراسان رضوی می‌تواند به اعضای بریکس صادر کند، می‌گوید: چین و هند جزو مشتری‌های سنتی خراسان رضوی هستند و هم اکنون برخی محصولات کشاورزی مانند زعفران به این کشور‌ها صادر می‌شود. عضویت در بریکس می‌تواند سبب افزایش صادرات محصولات کشاورزی استان به این کشور‌ها شود. همچنین در حوزه مواد معدنی، خراسان رضوی به چین صادرات دارد که می‌توانیم این حوزه را تقویت کنیم.
وی ادامه می‌دهد: ایران به تازگی در تلاش است که روابط اقتصادی خود را با آفریقای جنوبی افزایش دهد. همکاری معدنی خراسان رضوی و آفریقای جنوبی یکی از گزینه‌هایی است که در دستورکار قرار دارد. درباره کشور برزیل نیز هر چند مسافت این کشور از ایران دور است، اما باید در نظر گرفت که حمل ونقل دریایی یکی از مقرون به صرفه‌ترین راه‌های تجارت جهانی است.
برای همکاری و تعامل اقتصادی با برزیل روی گزینه صدور خدمات فنی و مهندسی تمرکز داریم. رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی می‌گوید: برگزاری همایش‌های آشنایی با فرصت‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه با برخی اعضای بریکس از دیگر برنامه‌های استان برای استفاده از ظرفیت عضویت ایران در این سازمان است.
شهرآرانیوز