اتاق تهران می‌گوید ایران در سه ماهه نخست امسال ۸.۷ میلیارد دلار نفت فروخته است. اما گزارش معاونت اقتصادی رئیس جمهور درآمد نفتی شش ماهه نخست سال را ۱.۲ میلیارد دلار اعلام کرده بوده؛ رقمی بسیار کمتر از این گزارش. دلیل این تناقض آماری چیست؟
به گزارش تجارت نیوز، مدت‌هاست که آمار فروش نفت ایران محرمانه است و رقم دقیق درآمدهای نفتی مشخص نیست و تنها آماری که در این مورد منتشر می‌شود اظهارات پراکنده‌ای است که گاهی منتشر می‌شود.
اما آما آمارهای مختلف درباره فروش نفت ایران چه می‌گوید؟ جدیدترین گزارش مربوط به اتاق تهران است که گفته ایران در فصل بهار ۱۴۰۰ حدود ۸.۷ میلیارد دلار نفت فروخته است.
کمی پیش‌تر در جلسه ستاد اقتصادی دولت از رقم درآمد نفت ایران رونمایی و گفته شد میزان درآمد نفت ایران در شش ماهه نخست معادل کل سال گذشته بوده است. قبلا رقم درآمد نفتی ایران در سال ۹۹ حدود۱.۲ میلیارد دلار عنوان شده بود.
گزارش دیگر مربوط به اتاق بازرگانی تهران بود که گفته بود از دی ماه ۹۹ تا تیرماه امسال، ایران تنها ۱۱ میلیون دلار نفت به چین فروخته است. اگرچه این گزارش کل درآمد نفتی ایران را اعلام نکرده بود اما از کاهش ۹۰ درصدی فروش نفت ایران به چین خبر داده بود. با توجه به اینکه چین بزرگترین خریدار نفت ایران است، این گزارش تلویحا از افت شدید درآمدهای نفتی ایران خبر می‌داد.
حالا سه عدد مختلف درباره درآمد نفت ایران ذکر شده. درآمد ۸.۷ میلیارد دلاری، درآمد ۱.۲ میلیارد دلاری و فروش ۱۱ میلیون دلاری نفت به چین.
چرا آمار درآمد نفتی متفاوت است؟
دلیل تفاوت این آمارها چیست؟ یکی از گمانه‌ها این است که چون درآمد نفتی ایران محرمانه است، اطلاعات دقیق و درست منتشر نمی‌شود و نتیجه آن اختلاف آماری عجیبی است که می‌بینیم.
اما گمانه دوم این است که برخی از این اعداد مربوط به فروش رسمی نفت ایران است و بخشی مربوط به فروش غیررسمی نفت است.
به عبارت دیگر، این احتمال وجود دارد که ایران به دلیل تحریم‌ها بخش مهمی از نفت خود را از مبانی غیررسمی به فروش می‌رساند و آمار آن در دسترس نیست و یا در آمارهای رسمی نمی‌آید.
اما سوال مهم‌تری هم وجود دارد. اینکه مشتریان نفت ایران چه کسانی هستند؟ تحریم‌ها بخش مهمی از مشتریان نفت ایران را از این بازار دور کرد. چین، هند و روسیه از جمله مشتریان نفتی ایران بودند که با تشدید تحریم‌ها خرید نفت خود را محدود کردند و حتی گفتند که خرید نفت آنها به صفر رسیده است. جز چین که گفته بود خرید نفت خود از ایران را ادامه می‌دهد. اما این مشتری نفتی هم اکنون مشتری نفت عربستان است و نه ایران.
پس حالا یا آمارها اشتباه است و عدد ۸.۷ میلیارد دلاری فروش نفت درست نیست. یا اینکه ایران مشتریان غیررسمی دارد که از آنها رونمایی نکرده است.