رئیس کمیسیون خدمات فنی،مهندسی و عمران اتاق مشهد گفت: تعالی توان بخش خدمات فنی و مهندسی ما در گرو دریافت حمایت ها و مشوق های لازم و همچنین ارتقای تعاملات بین المللی کشورمان است. سرمایه گذاری که در این بخش انجام شده، باید به شایستگی مغتنم شمرده شود.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ محسن خنداندل که در بیست و یکمین نشست کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و عمران اتاق بازرگانی مشهد سخن می‌گفت، با تاکید بر اینکه ترکیه می‌تواند الگوی خوبی به لحاظ برنامه ریزی های صادراتی برای این بخش باشد، عنوان کرد: هدف گذاری ترکیه برای سال ۲۰۲۵ این است که جزو ده کشور برتر صادرکننده خدمات فنی و مهندسی در دنیا قرار بگیرد.
وی ادامه داد: درحال حاضر نیز این کشور در رتبه چهاردهم قرار دارد. معتقدیم به کشوری همچون ترکیه می‌توان به عنوان یک الگوی مناسب، نگاه ویژه‌ای داشت.
* عدم پذیرش ضمانت‌های بانکی؛ مانعی برای رشد صادرات خدمات مهندسی شرکت‌های ایرانی
در ادامه محمدعلی امیرفخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز پشت تریبون قرار گرفت و گفت: برای مطالبه‌گری و دریافت نتیجه مطلوب، دانستن این نکته مهم است که نیازمان را در چه زمان و چه مکانی مطرح کنیم.
وی با اذعان به ظرفیت خوب و توانمندی شرکت های فنی و مهندسی استان در حوزه صادرات این خدمات، ادامه داد: درحال حاضر به دلیل عدم پذیرش ضمانت‌های بانکی از سوی کشورهای دریافت‌کننده خدمات فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی، ما شاهد بروز مشکلات و موانع متعددی در حوزه صادرات این قبیل خدمات هستیم. امیدواریم دولت در این زمینه چاره‌اندیشی لازم را انجام دهد.
* توانمندی بالای شرکت های خراسان رضوی برای صادرات خدمات فنی و مهندسی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی‌ومهندسی خراسان‌رضوی نیز در همین خصوص گفت: این استان دارای بیشترین پتانسیل از منظر توانمندی شرکت‌های فعال در آن، برای صادرات خدمات فنی و مهندسی است و این شرکت ها در صورت حمایت، می‌توانند پروژه‌های بزرگی را به ثمر برسانند. این توان و ظرفیت، با هدف رشد اقتصاد این خطه، باید مورد حمایت و توجه قرار بگیرد.
«حمید بابازاده» نیز توانمندی‌های اتحادیه مربوطه را یادآور شد و توضیح داد: حوزه‌های خدمات فنی و مهندسی شامل ابعاد مختلفی همچون بخش آب (مثل سازهای دریایی، سدسازی و تاسیسات مربوطه، خطوط انتقال آب و…)، راه‌سازی و راه‌آهن، صنعت، معدن و کشاورزی، تولید، انتقال و توزیع نیرو، فناوری اطلاعات و ارتباطات، محصولات دانش‌بنیان و… می‌شودو عملا گستره بزرگی از فعالیت‌های این حوزه را در بر می گیرد.
وی ادامه داد: این اتحادیه هم در تمامی شاخص‌ها و حوزه‌ها ظرفیت خدمات رسانی دارد. توان و دانشی که تا به امروز در این بخش فراهم آمده، باید مغتنم شمرده شود.
اما بابازاده نقبی هم به وضعیت صادرات این بخش زد و عنوان کرد: صادرات خدمات فنی و مهندسی با افت مواجه شده است. متاسفانه کشور ما بیشتر از حوزه صادرات، در واردات فعالیت دارد و ما عمدتا در این حوزه مصرف کننده بوده‌ایم تا صادرکننده. درحال حاضر فعالان این حوزه برای افزایش صادرات در تکاپوی بسیار زیادی هستند و امید دارند که بتوانند در آتیه، صادرات را جایگزین واردات کنند.
وی به شکلات شرکت های فعال در این حوزه متاثر از شرایط اقتصادی و تحریمی اشاره و بیان کرد: شاید اگر نتوانسته ایم به قواره ظرفیت هایمان در بازارهای جهانی حضور پیدا کنیم، متاثر از همین مشکلات باشد. به هر رو در بخش صادرات خدمات فنی و مهندسی، به واسطه واگذاری پروژه ها، یک نگاه سیاسی حاکم است که همین مسئله شرکت های ایرانی را از اولویت کارفرمایان بین المللی، خارج می کند.
وی بار دیگر تاکید کرد: افزایش صادرات و حضور پررنگ ایران در بازارهای جهانی از الزاماتی است که باید بیش از پیش جدی گرفته شود و برای این منظور باید هم حمایت تعریف شود و هم راهکار.
* لزوم گنجانده شدن خدمات و تجهیزات مهندسی پزشکی در لیست خدماتی فنی‌ومهندسی
رضا احدیان، نایب رئیس کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و عمران اتاق مشهد با تاکید بر افزودن بخش مهندسی پزشکی به لیست خدمات خدمات فعالان این بخش، بیان کرد: ما در حال حاضر در زمینه تولید تجهیزات پزشکی عملکرد مطلوبی داشته‌ایم و قادر به صادرات تجهیزات این بخش هستیم.
وی ادامه داد: بازار بزرگی برای فعالیت در این حوزه فراهم است و اگر حمایت ها و توجه‌ها به پتانسیل این حوزه ارتقا یابد و مشوق‌هایی نیز تعریف شود، شاهد شکوفایی جدی خدمات در این حوزه مهم و صادرات آن به کشورهای مختلف جهان خواهیم بود.
سپس آذر کیانی‌نژاد، رئیس هیات مدیره شرکت کیان گسترش سلامت آسیا نیز در این باره به اظهار نظر پرداخت و گفت: تولیدکنندگان بسیاری در کشور و استان وجود دارند که به تولید تجهیزات پزشکی می‌پردازند و این مسئله تحت پوشش شرکت‌های دانش بنیان نیز قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: می توان پیوند خوبی میان فعالان این حوزه ها ایجاد کرد و از توان شرکت های دانش بنیان برای توسعه تولیدات این بخش به ویژه با نگاه صادراتی، بهره بگیریم.
فربد آزاده‌مافی، دبیر و عضو هیات مدیره انجمن صنفی مهندسان مشاور خراسان رضوی نیز در ادامه به ایراد سخن پرداخت و گفت: زمانی که بحث صدور خدمات مطرح می‌شود، مطالعات نباید از اجرا جدا شود.
وی ادامه داد: در تمامی کشورهای پیشرو، مطالعات به موازات روندهای اجرایی پیگیری می شود. متاسفانه در ایران میان مطالعات و اجرا تفکیک وجود دارد و مسیر صدور خدمات فنی‌ومهندسی مرحله به مرحله، با راه‌های گوناگون و با همکاری شرکت‌های مختلف صورت می‌گیرد. این درحالی است که در سایر نقاط دنیا تمام موارد مذکور را به صورت یکجا و هماهنگ در یک شرکت واحد انجام می‌دهند.
او توضیح داد: تقویت توان شرکت های فعال در این حوزه با هدف تکمیل زنجیره خدمات و ارتقای کیفیت عملکرد آن ها، در گرو حمایت از سرمایه گذاری در این حوزه است و طبیعتا این موضوع به مشوق های بیشتر نیاز دارد.
* عدم بهره‌مندی کافی از پتانسیل های صادراتی خدمات فنی و مهندسی در کشور
در ادامه محسن پورقاسمی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی نیز در خصوص سهم ایران در بازار صادرات خدمات فنی و مهندسی دنیا، بیان کرد: براساس اطلاعات موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تنها 5 درصد از صادراتی که طی ده ماهه سال 97 در کشور صورت گرفته به خدمات فنی‌ومهندسی تعلق داشته است که این 5 درصد حدود 500 الی 600 میلیون دلار را شامل می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: علی رغم این که ما در منطقه‌ای قرار داریم که بیشترین نیاز خدمات فنی و مهندسی از آن سرچشمه می‌گیرد، در صادرات این خدمات و در سطح جهانی سهم ناچیزی داریم. براساس سند چشم انداز توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی، در سال 1404 می‌بایست صادرات ما در این حوزه باید به 35 میلیارد دلار در سال برسد که ما در حال حاضر توانسته‌ایم به تنها 2 درصد از این چشم‌انداز دست پیدا کنیم.
دبیر اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی با اشاره به چالش‌های موجود در صادرات این بخش بیان کرد: موانع و مشکلات موجود در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی به سه گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول تحریم‌ها و فشاری است که از خارج کشور به ما وارد می آید، مسئله دیگر تغییر رویکرد همکاری در پروژه‌ها از روش EPC به روش‌های EPCF، BOT و BOO است. همچنین اساسی‌ترین مشکل ما در این زمینه، بحث رقابت با کشورهای روسیه، ترکیه و چین است. پیمان‌کاران در این کشورها حمایت‌ها و مشوق‌های صادراتی ویژه ای دریافت می کنند که برای آن ها مزیت‌های خوبی رقم می زند.
محمدرضا رحمانی،رئیس هیات مدیره شرکت صنعتی طلایه مشهد نیز در این جلسه بیان کرد: متاسفانه در خراسان‌رضوی علی‌رغم تلاش‌های بسیار زیاد فعالان حوزه حوزه خدمات فنی و مهندسی و به رغم شایستگی و ظرفیتی که این استان دارد، نگاه ویژه‌ای به رشد و تقویت خدمات فنی‌مهندسی و برندسازی صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: همچنین در خراسان رضوی هیچ پیگیری در خصوص هدایت فعالیت‌های مرتبط به سمت بومی‌سازی انجام نمی شود و پروژه‌ها به دست پیمان‌کاران بومی به مرحله اجرا نمی‌رسند.