یک دیپلمات پیشین گفت: تصور طرف مقابل در ابتدا بر این بود که ایران با طرح موضوع حداکثری و اعلام عدم آمادگی برای شروع مذاکرات و به خصوص عدم مذاکره مستقیم با آمریکا در حال وقت کشی است تا ظرفیت غنی سازی خود را افزایش دهد، در این شرایط اگر ایران همکاری خود با آژانس انرژی اتمی را ادامه نمیداد، طرف مقابل ماجرا را به شورای امنیت سازمان ملل میکشاند.
جلال ساداتیان در گفتوگو با ایلنا در خصوص دور جدید مذاکرات هستهای و در پاسخ به این سوال که نقش سه کشور اروپایی را چگونه ارزیابی میکنید، گفت: مذاکرات بین ایران و سه کشور اروپایی سالها پیش در قالب مذاکرات سعدآباد کلید خورد در آن زمان این کشورها بر این باور بودند که برای رسیدن به نتیجه باید کدخدا حضور داشته باشد تا اینکه در سال ٩۵ مذاکرات مستقیم آغاز شد و منجر به توافق شد.
وی ادامه داد: با روی کار آمدن ترامپ تجارت ایران با شرکتهای خارجی دنیا دچار مشکل شد و صادرات نفتی و غیرنفتی ایران و همچنین واردات دچار اختلال شد و تحریمها و تهدیدها صنایع مختلف را تحت تاثیر قرار داد.
وی افزود: اروپاییها نیز که به واسطه خروج ترامپ از برجام ناچار به ترک ایران شده بودند، در مجامع بینالملل نیز با ترامپ همراهی نکردند اما در سری جدید مذاکرات، اروپاییها در کنار دولت بایدن قرار گرفتند زیرا پس از مصوبه مجلس و تغییرات دولت در ایران، مذاکرات برای مدتی متوقف و بعد از آن نیز ایران خواستههای حداکثری را مطرح کرد هر چند که بیشتر این خواستهها به حق بود اما برای مذاکره حداکثری بود.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: خواست ایران در مذاکرات جدید، اول برداشتن همه تحریمها اعم از هستهای، حقوق بشری، تحریم های کنگره و… است و سپس فرصت راستی آزمایی به ایران داده شود که واقعی بودن رفع تحریمها را بررسی کند و سوم اینکه چون آمریکا از برجام خارج شده و خساراتی را به ایران وارد کرده باید جبران کند و تعهد دهد که این دولت و دولتهای بعدی از برجام خارج نشوند که البته طرف آمریکایی اعلام کرد با توجه به عدم همراهی مجلس سنا و کنگره این امر امکان پذیر نیست.
وی ادامه داد: تصور طرف مقابل در ابتدا بر این بود که ایران با طرح موضوع حداکثری و اعلام عدم آمادگی برای شروع مذاکرات و به خصوص عدم مذاکره مستقیم با آمریکا در حال وقتکشی است تا ظرفیت غنیسازی خود را افزایش دهد، در این شرایط اگر ایران همکاری خود با آژانس انرژی اتمی را ادامه نمیداد، طرف مقابل ماجرا را به شورای امنیت سازمان ملل میکشاند و با توجه به امنیتی کردن فضا، امیدی به همراهی چین و روسیه نیز با ایران نبود همچنین تحرکات اخیر مقامات رژیم صهیونیستی در منطقه نیز نشان داد که در صورتی که مذاکرات به نتیجه نرسد، آنها در حال بررسی سایر گزینهها هستند.
ساداتیان در خصوص علت عدم مذاکره مستقیم ایران و آمریکا خاطرنشان کرد: این موضوعی است که هیئت ایرانی باید توضیح دهد اما برداشت بنده از این موضوع این است که هیأت ایرانی فکر میکند اگر با آمریکا به صورت مستقیم وارد مذاکره شود، از نظر حقوقی ورود مجدد آمریکا به برجام را پذیرفته است.