دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه 24 بهمن گفت كه فكر میكند «شانس خوبی» برای دستیابی به یک توافق با طالبان در افغانستان تا پایان ماه فوریه وجود دارد.
به گزارش رویترز، دونالد ترامپ در حالی این اظهارات را مطرح کرده است که روز پیش از آن، گزارشهایی در خصوص دستیابی به «پیشرفت قابل توجه» در مذاکرات صلح با طالبان در قطر منتشر شد.
ترامپ در برنامه پادکست رادیویی «ایهارت» در پاسخ به پرسشی در خصوص توافق با طالبان گفت:«فکر میکنم ما خیلی به حصول یک توافق نزدیک شدهایم. فکر میکنم شانس خوبی وجود دارد که به یک توافق دست پیدا کنیم. ما طی دو هفته آینده خواهیم دید که چه اتفاقی روی خواهد داد.»
در همین حال منابعی از وزارت دفاع آمریکا به سی ان ان گفتهاند که احتمال دارد در هفت روز آینده، مرحله اول توافق نامه صلح میان آمریکا و طالبان امضا شود.
بر اساس این گزارش، در محور این توافق نامه کاهش چشم گیر خشونتها قرار دارد. همزمان اشرف غنی رئیس جمهور و عبدالله رئیس اجرایی دولت افغانستان نیز از گفتگوهای جداگانه شان با مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا خبر داده و اعلام داشتند که او آنها را از پیشرفتهای چشم گیر در خصوص گفتگوها در خصوص کاهش خشونتها آگاه ساخته است.
اگر طالبان درگیریها را پایان دهند و توافق نامه به امضا برسد، ایالات متحده پس از آن به تدریج خروج سربازان آمریکایی را آغاز میکند، و مذاکرات مستقیم بین طالبان و رهبران افغانستان برای آینده کشورشان آغاز میشود.
حدود 19 سال پیش، آمریکا به افغانستان حمله کرد، ولی نتوانست کل افغانستان را تحت کنترل دولت کابل درآورد. در طول این سالها، نیروهای آمریکا به کمک نیروهای نظامی و امنیتی دولت افغانستان مشغول نزاع با گروههای اسلامگرا مثل طالبان بودند. تا اینکه در دو سال اخیر کاخ سفید تصمیم گرفت مستقیما با طالبان وارد مذاکره شود. دولت ترامپ از همان ابتدا تمایلش برای خروج از افغانستان را نشان داد و به همین منظور، زلمای خلیلزاد را به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان تعیین کرد. خلیلزاد در ماههای اخیر مذاکرات زیادی با نمایندگان طالبان انجام داد. بخش عمده این مذاکرات با وساطت قطر و در دوحه انجام شد.
ترامپ احتمالا به دلایل انتخاباتی علاقه زیادی به خروج نیروهای آمریکا از افغانستان دارد. او در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سال 2016، مکررا از جنگهای خارجی آمریکا انتقاد کرده بود. اما پس از ورود به کاخ سفید، نتوانست به مداخلات خارجی آمریکا پایان دهد. سربازان آمریکایی هنوز در میادین نبرد در سوریه، عراق و افغانستان حضور دارند و در ماههای اخیر به دلیل تنشها با ایران تعداد آنها در خاورمیانه بیشتر شده است. از این گذشته، ترامپ به انتخابات نزدیک میشود، اما هنوز هیچ دستاورد قابل توجهی در سیاست خارجی ندارد؛ مذاکرات هستهای با کره شمالی به نتیجه نرسید، نیکولاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا هنوز بر مسند قدرت است و ایران به رغم بازگشت همه تحریمهای آمریکا همچنان در برابر سیاستهای کاخ سفید ایستادگی میکند. از این رو، خروج از افغانستان، میتواند برگ برنده ترامپ در انتخابات آینده باشد.
اما ترامپ برای خروج از افغانستان، به کمک و همکاری همسایگان این کشور، از جمله ایران، نیاز دارد. اواسط تابستان خبرگزاری رویترز، در گزارشی اختصاصی، مدعی شد واسطههای غربی تلاش میکنند ایران و آمریکا را به همکاری امنیتی در افغانستان متقاعد کنند. این واسطهها در ماههای اخیر، پیامهایی میان تهران و واشنگتن رد و بدل کردهاند.
ایران میتواند از تمایل شدید ترامپ به خروج از افغانستان به طرق گوناگون استفاده کند. با توجه به تحریمهای آمریکا علیه ایران، مقامات ایران میتوانند در ازای تسهیل خروج آمریکا از افغانستان، از کاخ سفید امتیازات اقتصادی بگیرند. افغانستان همسایه ایران است، ولی نفت ندارد. به لحاظ نظری، ایران میتواند به همسایه شرقی خود نفت صادر کند، اما تحریمهای نفتی آمریکا عملا مانع از صادرات به افغانستان میشود. رویترز به نقل از منابع آگاه مدعی شد ایران مشکلی با گفتوگو با آمریکا درباره افغانستان ندارد، اما از آمریکا خواسته است که تحریمهای نفتی را تعلیق کند.
در حال حاضر دادوستد تجاری میان ایران و افغانستان به دلیل تحریمهای آمریکا بسیار سخت شده است. گفته میشود در برخی موارد، آمریکا حتی برخی بازرگانانی را که از ایران به افغانستان مواد غذایی منتقل کردهاند، محاکمه کرده است.