اندر احوالات دولت چهاردهم
سرانجام دیروز (یکشنبه) مراسم تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان برگزار شد. رهبر معظم انقلاب در این مراسم، پزشکیان را رئیس‌جمهمور «شایسته» خوانده و از همه مسئولان خواستند به دولت او کمک کنند، ایشان همچنین از دولت خواست که «با مردم و در میان مردم» باشد و از «منابع انسانی و ظرفیت و ثروت» کشور استفاده کند. روز سه شنبه نیز قرار است مراسم تحلیف رئیس دولت چهاردهم در مجلس برگزار شود. اگرچه در مورد انتخاب وزرای کابینه؛ اسامی مختلفی در فضای مجازی و رسانه ای به چشم می خورد، اما همانگونه که محمد جواد ظریف گفت؛ بهتر از گمانه زنی دست برداریم و منتظر اعلام رسمی اسامی اعضای کابینه باشیم. حالا مسعود پزشکیان، باید برای چهار سال آتی با همه چالش‌های کشور از اقتصادی تا سیاست خارجی رو به رو شود. ساعتی پس از برگزاری مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری مسعود پزشکیان، علی تاجرنیا، عضو شورای راهبری دولت چهاردهم در شبکه اجتماعی ایکس از معاون اولی محمدرضا عارف در دولت چهاردهم خبر داد. اکنون مهمترین پرسش‌های پیش رو در شرایط فعلی این است که انتظار می‌رود مهمترین اولویت‌بندی‌های دولت جدید چه باشد و آیا انتخاب عارف گزینه مناسبی برای معاون اولی است؟
اولویت اول دولت چهاردهم چیست؟
یقینا مهمترین موضوع و چالش پزشکیان در حال حاضر مسئله معیشت مردم است. افزون بر این، مسئله ناترازی‌ها و مشکلات زیرساختی در اقتصاد کشور نیز وجود دارد. وضعیت تورم و سرمایه‌گذاری در کشور را نیز می‌توان از بدترین شرایطی دانست که در سال‌های اخیر مشاهده کرده‌ایم. اکنون ما در اوج تحریم‌هایی قرار داریم که از ابتدای انقلاب تا کنون تجربه کرده‌ایم. با توجه به همه این موارد، به نظر می رسد اولویت پزشکیان باید حل مسائل معیشتی مردم و رفع تورم باشد. بخش عمده‌ای از این مشکلات به تحریم‌ها مرتبط است؛ بنابراین باید فکری برای سیاست خارجی و تعامل با دنیا کرد، تا بشود توان کافی برای بهبود وضع اقتصادی مردم را فراهم کرد. مشکل دیگر، وضعیت انرژی در کشور است. تعطیلی‌های اخیر نشان داد که کشور در اوج بحران کمبود انرژی قرار دارد، بخش عمده این مشکل نیز از طریق حل مسائل سیاست خارجی قابل چاره اندیشی است. بحران در حوزه سیاست خارجی، منشاء اصلی مشکلات اقتصادی مردم است. پس در نهایت، مهمترین اولویت دولت چهاردهم باید تعامل با کشور‌های مختلف برای حل مشکلات سیاست خارجی باشد. چارچوب‌های سیاست خارجی ما باید مبتنی بر رویکرد تعاملی و برقراری ارتباط با دنیا باشد و هر نوع ماجراجویی در حوزه سیاست خارجی کشور باید متوقف شود. اگر قصد داریم شاهد بهبود وضعیت معیشت مردم باشیم باید دور هر نوع رفتار خارج از استاندارد‌های دیپلماسی تعاملی را خط بکشیم.
عارف گزینه مناسبی بود؟
در روزهای گذشته همین گمانه زنی هایی که ظریف آنها را اشتباه دانست باعث شد تا اسامی مختلفی به عنوان معاون اول پزشکیان مطرح شود که در میان آنها اثری از نام محمد رضا عارف نبود. انتخاب او به عنوان معاون اول اما انتخاب مناسبی بود. برای تحلیل این انتخاب، اول باید چارچوب فکری پزشکیان را در نظر بگیریم که بنا را بر مصالحه و وفاق ملی و آشتی گذاشته است؛ بنابراین باید شخصی را انتخاب می‌کرد که نه تنها تعارض ایجاد نمی‌کند، بلکه توانایی حل تعارضات را هم دارد. از طرفی هم پزشکیان، میانه خوبی با بیان اعداد و ارقام ندارد و نیازمند شخصی بود که اعداد و ارقام و شاخص‌های مختلف اقتصادی را به شکل روشن و شفاف برای مردم توضیح دهد، عارف به علت رشته تخصصی خود که ریاضی است و سال‌ها مدیریت در سازمان مدیریت و برنامه ریزی و استعداد بالایی که در زمینه های اقتصادی دارد، می‌تواند همراه خوبی برای ریاست جمهوری باشد. پزشکیان صراحتا گفته که مایل نیست تنوع در کشور ادامه پیدا کند و این سیاست کلی او در بخش سیاست داخلی است. بخش زیادی از نخبگان و افراد طراز اول جامعه نیز با او همفکر هستند و نمی‌خواهند فضای کشور رادیکال شود بنابراین گزینه‌هایی مدنظر پزشکیان و مورد قبول او خواهد بود که بتوانند چارچوب وفاق و آشتی ملی را تضمین کنند. طیفی که احتمالا وزاری پزشکیان خواهند بود. در حد طراز نیرو‌های میانه روی هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا خواهند بود. برخی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به سن و سال عارف نقد دارند و می‌گویند بهتر بود شخصی کم سن و سال‌تر برای این پست انتخاب می‌شد، اتفاقا اصل و پایه این نقد اشتباه نیست و حتی نقد درستی هم هست و بهتر بود جوانگرایی در دولت رخ دهد و نیرو‌های جوان‌تر سکان هدایت و امور اجرایی کشور را در دست بگیرند. اما در شرایط فعلی، دولت، چالشی جدی پیش رو دارد که همان تمرکز بر وفاق نیروهاست و قطعا عارف می تواند با کدخدا منشی و تجربه ای که دارد تعارضات را به حداقل برساند.
نویسنده: علی روغنگران