مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش خود به اعضای شورای حکام با تائید تدابیر جبرانی ایران در برجام اعلام کرد که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در حال حاضر ۱۶ برابر سقف تعیین‌شده در برجام است.
به گزارش ایرنا، «رافائل گروسی» در این گزارش که فرازهایی از آن به رسانه‌های خارجی درز کرده اعلام کرد که ذخایر اورانیوم ایران در سه ماهه منتهی به ماه «مه» حدود ۲۷۳ کیلوگرم بوده است. ایران بر اساس این گزارش ۲.۴ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد و ۶۲.۸ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصدی تولید کرده است.
ایران دو سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش برداشت و همواره اعلام کرد که در صورت بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف‌های این توافق بین‌المللی، گام‌های برداشته شده در مسیر کاهش تعهدات برجامی از سوی تهران به سرعت برگشت پذیر خواهد بود.
ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
پنجم اسفند ماه سال گذشته هم ایران در راستای اجرای ماده ششم قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» نظارت‌های فراپادمانی و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف و اعلام کرد که تنها در صورت لغو تحریم‌ها، تدابیر جبرانی تحت برجام برگشت پذیر خواهد بود.
در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین ادعا شده که توضیحات ایران درباره علت وجود آثار اورانیوم در مراکز هسته ای اعلام نشده، کافی نبوده است. گروسی ادعا کرده است: با توجه به فقدان توضیحات ایران، آژانس عمیقا نگران وجود مواد هسته‌ای در سه مکان اعلام نشده در ایران است. این درحالیست که مکان‌های این مواد اتمی هم برای آژانس روشن نیست.
وی در ادامه اظهارات ادعایی خود افزود که ایران همچنین به سایر سووالات درباره سایر مکان‌های اعلام نشده و این مساله به طور جدی توانمندی آژانس برای ارائه اطمینان از صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
آژانس پیش تر ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت های هسته ای اعلام نشده در مکان هایی در ایران خواند مطرح کرده بود. این درحالیست که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر صهیونیستی هم ادعا کرده که ایران در محلی به نام تورقوز آباد فعالیت اعلام نشده اتمی داشته است. در همین حال فضاسازی‌های رسانه‌ای علیه برنامه اتمی ایران، همزمان با مطرح شدن بحث بازگشت آمریکا به برجام شدت گرفته است.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشور پیشتر درباره درز اطلاعات محرمانه آژانس در رسانه‌های بین‌المللی انتقاد کرده و گفته بود: موضوعات این چنین به صورت معمول بین آژانس و کشورهای عضو در جریان است و تا زمانی که فرآیند بررسی‌ها نهایی نشده است، نبایستی به رسانه‌ها کشیده شود. وی تصریح کرد: تردیدی نیست که انتشار این گونه مطالب با اهداف و اغراض سیاسی صورت می‌گیرد.
در تازه ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی که فرازهایی از آن در رسانه‌های بین‌المللی منتشر شده، آمده است:
– آژانس از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ به داده های جمع آوری شده توسط تجهیزات نظارتی خود دسترسی نداشته است.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، ایران پروتکل الحاقی را اجراء نکرده است و همچنین اظهارنامه های خود در این رابطه را بروز رسانی نکرده است.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، آژانس قادر به انجام هیچ دسترسی تکمیلی تحت پروتکل الحاقی در سایت ها و اماکن ایران نبوده است.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، ایران کد اصلاحی ۱/۳ را اجراء نکرده است.
– آژانس قادر نبوده است تا دسترسی روزانه از فردو و نطنز انجام دهد.
– ایران موجودی آب سنگین و تولید آب سنگین را به اطلاع آژانس نرسانده و به آژانس نیز اجازه نداده است تا بر ذخایر و میزان تولیدی آب سنگین نظارت نماید.
– ایران به انجام برخی فعالیت های غنی سازی در مغایرت با برنامه بلندمدت غنی سازی خود، که در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ به آژانس ارائه شده است، ادامه داده است.
– آژانس به اطلاعات مربوط به سانتریفیوژها و زیرساخت های آن ها در انبار دسترسی نداشته است.
– آژانس به اطلاعات مربوط به خروج ماشین های آی. آر ۱ از انبار برای جایگزینی با ماشین های معیوب دسترسی نداشته است.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، ایران اظهارنامه های مربوطه به تولید و موجودی روتورهای سانتریفیوژ و بیلوز را ارائه نکرده و همچنین به آژانس اجازه راستی آزمایی از این اقدام را نداده است.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، آژانس قادر نبوده راستی آزمایی نماید که آیا ایران ماشین های جدید آی. آر ۱ را برای جایگزینی با ماشین های معیوب تولید کرده است یا نه.
– آژانس قادر به راستی آزمایی مجموع ذخایر اورانیوم غنی شده ایران نبوده است و آنچه که در این گزارش در این مورد اعلام شده، بر اساس برآوردها می باشد.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، آژانس به اطلاعات مهر و موم الکترونیک و سامانه های نظارتی غنی سازی دسترسی نداشته است.
– از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، هیچ اطلاعاتی یا دسترسی به اقدامات نظارتی در رابطه با انتقال UOC به یو. اف. ۶ برای آژانس فراهم نشده است