یک اقتصاددان درباره طرح اختصاص ۱۵ لیتر بنزین به هر کدملی گفت:، بنزین را لیتری ۳هزار تومان کنند و به همه افراد ایرانی نفری ۱۵ هزار تومان یارانه نقدی بدهند، بهتر از این است که شاهد دلال‌بازی و خرید و فروش بنزین باشیم.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دولت و مجلس بارها اعلام کرده‌اند که قرار نیست فعلا قیمت بنزین تغییری کند، اما شواهد نشان می‌دهد گفته‌های مجلس و دولت خیلی هم مصداق عینی ندارد؛ تا آن‌جا که این روزها دولتی‌ها از تغییر سهمیه‌بندی بنزین و افزایش یارانه سخن می‌گویند. براساس اعلام مقامات دولت، شیوه سهمیه‌بندی بنزین تغییر خواهد کرد و سهمیه بنزین به جای خودرو، به افراد تعلق بگیرد. این طرح قرار است از کیش و قشم آغاز شود.
جواد اوجی، وزیر نفت هفته گذشته به تشریح جزییات طرح یارانه بنزین پرداخت و اعلام کرد: این دولت مصمم است به آن دسته از افرادی که صاحب خودرو نیستند و تاکنون از یارانه بنزین بی‌بهره مانده‌اند، یارانه بدهد. درحقیقت دولت قصد دارد که بنزین را به صورت عادلانه بین همه مردم توزیع کند و همه هموطنان از این نعمت بهره‌مند شوند.
براساس اعلام وی، اقدامات کارشناسی این طرح در دست انجام است و قرار است در ابتدا این طرح در جزایر کیش و قشم به صورت پایلوت و آزمایشی اجرا و پس از آن نیز در سراسر کشور اجرا شود.
وزیر نفت تاکید کرد: تمام مردم چه کسانی که صاحب خودرو هستند و چه کسانی که خودرو ندارند، بر حسب کارت ملی و با شرط اینکه یک سال در ایران اقامت داشته باشند، در ابتدای این طرح، ماهانه ۱۵ لیتر بنزین۱۵۰۰ تومانی به آنها تعلق می‌گیرد و دریافت‌کنندگان می‌توانند آن را استفاده کرده و یا به‌صورت اعتباری از بخش ریالی آن استفاده کنند.
یارانه بدهیم بهتر از بنزین است
در این میان، اما این طرح این روزها باعث انتقاد برخی از کارشناسان شده است. مرتضی عزتی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در واکنش به اختصاص ۱۵ لیتر بنزین به هر کدملی در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین بیان کرد: اگر بخواهند چنین کاری انجام دهند، می‌توانند قیمت بنزین را لیتری ۳هزار تومان کنند و به همه افراد ایرانی نفری ۱۵ هزار تومان یارانه نقدی بدهند؛ این کار را بکنند، شاهد دلال‌بازی نخواهیم بود و هیچ نیازی نیست که کسی بنزین را خرید و فروش کند.
وی تاکید کرد: البته بنده با هرگونه پرداخت یارانه نقدی مخالفم و اساس این کار را غلط می‌دانم؛ به مردم گفته شود پول بنزین به شما داده خواهد شد؛ اشتباه است، زیرا باید اقتصاد را درست کنند تا مردن اصلا نیازی به پول بنزین نداشته باشند و بنزین را به هر قیمتی که بازار می‌طلبد و از نظر دولت احجاف به مردم نیست، را بفروشند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: هرگونه پرداخت یارانه به ویژه به صورت نقدی، موجب افت رشد اقتصادی می‌شود و پرداخت هرگونه یارانه نقدی اگر مستقیما از تولید دیگر نیامده باشد و از راه انتشار پول و یا گران کردن کالاها باشد، دقیقا تبدیل به تورم خواهد شد و بر میزان تورم می‌افزاید.
عزنی ادامه داد: یارانه نقدی به سرعت در جیب خانوارها و به دلیل تورم از بین می‌رود، بنابراین اساسا پرداخت یارانه نقدی غلط است و اینکه بخواهند به مردم کارت بدهند و همچنین افزایش هزینه‌های بیت‌المال برای صدور کارت یارانه و … به حال اقتصاد مضر است و سبب ایجاد هزینه می‌شود البته ممکن است عده‌ای با ایجاد سیستم و صدور کارت و … سود ببرند.
آدم عاقل همه دارایی‌ها را تبدیل به یارانه نمی‌کند
وی تاکید کرد: دولت اشتباه می‌کند زیرا می‌خواهد همه چیز را تبدیل به یارانه کند، آدم عاقل این کار را انجام نمی‌دهد، چه منطقی وجود دارد که اجناس را گران کنیم و در مقابل یارانه دهیم؟ به جای اینکه برای مردم اشتغال، تولید و درآمد ایجاد کنیم، پولی می‌دهیم که فردا با تورم از جیب مردم خارج خواهد شد. این‌گونه کارها و پرداخت یارانه‌ها هیچ ارزشی ندارد؛ حتی اگر بنزین را تا ۳ هزار تومان گران کنند، باید بدانیم پرداخت یارانه از این گران کردن، مضرتر است زیرا هم هزینه‌های مختلف، هم رانت، هم فساد، هم تنبلی، هم توقع پول غیرمتعارف و … در جامعه و فرهنگ آن افزایش می‌دهد و به شدت برای اقتصاد مضر است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: هیچ کشوری با یارانه و به ویژه یارانه نقدی نتوانسته فقر را برطرف کند، تنها راه بهبود وضع مردم این است که دولت امکانات خود را برای افزایش تولید ملی اختصاص دهد.
از بی‌راهه می‌خواهیم مردم را به ثروت برسانیم
این کارشناس اقتصادی درباره توجیهات دولتمردان و نمایندگان مجلس برای این طرح مبنی بر اینکه به دنبال قطع یارانه‌های پنهان هستند و می‌خواهند همه مردم به طور یکسان از یارانه بنزین بهره‌مند شوند، اظهار کرد: اساسا پرداخت یارانه مضر است، همه این یارانه‌ها تبدیل به تورم می‌شود و هیچ فایده‌ای به حال اقتصاد ملی ندارد. چرا دولت باید حتما و الزاما یارانه بپردازد؟ کدام منطق اقتصادی می‌گوید دولت باید یارانه پرداخت کند و بنابراین به کسانی که خودرو ندارند هم باید یارانه تعلق گیرد؟ اصلا لزومی به پرداخت یارانه به این شیوه نیست.
عزتی افزود: دولت در حال توسعه یک بیراه است در حالی که با بستن بیراه باید راه اصلی برای ثروتمند کردن مردم ایجاد شود، ما در حال کنار گذاشتن راه‌های درست هستیم و از بیراه می‌خواهیم مردم را به ثروت برسانیم در حالی‌که در واقعیت از بیراه فقط می‌توان به دره سقوط کرد زیرا به هیچ جا نمی‌توان رفت.
وی درباره طرح لزوم نرخ فوب خلیج فارس برای قیمت‌گذاری بنزین در کشور توضیح داد: همه سیاست‌های دولت کوچک و ذره‌بینی دیدن موارد و مسائل است؛ اقتصاد را نمی‌توان کوچک دید و نمی‌دانم چرا افرادی که در در دولت‌های مختلف تصمیم‌گیر هستند، دائما یک ذره کوچک از مشکلات و مسائل اقتصادی را می‌بینند در حالی که سیاستی که از سوی دولت قرار است اجرایی شود باید کل اقتصاد کشور را ببیند و مد نظر قرار دهد. در هیچ کشور دنیا یارانه بنزین داده نمی‌شود، یارانه بنزین چیزی است که موجب انحراف در تخصیص منافع ملی می‌شود؛ نمی‌توان این‌گونه کشور را اداره کرد.
عزتی گفت: آیا با اعطای ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه بنزین، فقر مردم از بین می‌رود؟ خیر هیچ‌گاه فقر از بین نمی‌رود و اینکه گفته می‌شود بنزین را براساس فوب خلیج فارس خواهند فروخت باید پرسید چه چیزی در کشور ما با فوب خیلج‌فارس و قیمت‌های منطقه‌ای هماهنگ است؟ آیا بقیه قیمت‌ها با فوب خلیج فارس هماهنگ است؟ آیا دستمزدهای ما با فوب خلیج فارس هماهنگ است؟ آیا حقوقی که دولت به مردم می‌دهد با نرخ کشورهای منطقه هماهنگ است؟
وی تاکید کرد: طرح موضوع فوب خیلج فارس به این دلیل است که منافع دولت ایجاب می‌کند؛ اشکالی ندارد اگر دولت می‌خواهد این کار را کند البته به شرطی که بقیه موارد را نیز بر اساس قیمت‌های منطقه‌ای و خلیج‌فارس تعیین کند.
وی خاطرنشان کرد: نمی‌توان این‌گونه کشور را اداره کرد.