سنگ اندازی اسرائیل در مسیر احیاء برجام

نِری زیلبر در فارن پالسی نوشت: اگر تنها یک نکته مشهود در رابطه با ترور دکتر فخری‌زاده وجود داشته باشد، این است که اسرائیل و دولت جدید رئیس جمهورمنتخب؛ جو بایدن در ایالات متحده بر سر سیاست‌گذاری در قبال ایران به مشکل برخواهند خورد. به گفته تحلیلگران اسرائیل، زمان این عملیات که به طور عمده موساد در آن مقصر شناخته شده را با تغییر قریب الوقوع دولت در واشنگتن و برنامه رئیس‌جمهوری منتخب جو بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌ای مرتبط می‌دانند. دولت دونالد ترامپ در سال 2018 با حمایت اسرائیل از این توافق کنترل تسلیحاتی خارج شد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پس از انتخابات اخیرآمریکا آشکارا اعلام کرده بود که مخالف هرگونه تعامل مجدد با ایران است: «بازگشتی به توافق هسته‌ای پیشین در کار نیست. باید از ادامه سیاست عدم سازش اطمینان حاصل و از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اطمینان حاصل کنیم.»

نخست وزیر اسرائیل در اوایل نوامبر در حضور مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، از کارزار «اعمال فشار حداکثری» واشنگتن در افزایش تحریم‌ها علیه ایران قدردانی و از فهرست 12 موردی خواسته‌های پومپئو از تهران حمایت کرد و گفت: «دوازده نکته مطرح شده از سوی شما استانداردها درباره کارهایی که ایران باید انجام دهد تا مانند یک کشور عادی با آن رفتار شود، را تعیین می‌کنند. آنهایی که ادعا می‌کنند دوازده خواسته شما غیرضروری یا غیر واقع‌گرایانه هستند، می‌خواهند به ایران پاس رایگان بدهند.»

بایدن و گروه پیش فرض سیاست خارجی او گفته‌اند که کارزار «اعمال فشار حداکثری» و «دوازده خواسته» پومپئو از ایران که توقف برنامه‌های هسته‌ای و موشکی و پشتیبانی از گروه‌های شبه نظامی در منطقه را شامل می‌شود، بخشی از فشار جدید دیپلماتیک نخواهند بود. بایدن همچنین خروج ترامپ از برجام را «فاجعه»‌ای توصیف کرده که به خود ایالات متحده آسیب می‌رساند و گفته که پس از ورود به کاخ سفید، «مسیری معتبر برای بازگشت به دیپلماسی» پیش روی تهران خواهد گذاشت. بایدن و تونی بلینکن، نامزد او برای وزیر خارجه، گفته‌اند در صورت موافقت ایران به ادامه پایبندی به محدودیت‌های هسته‌ای مندرج در برجام، ایالات متحده هم مجددا به توافق خواهد پیوست. نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیلی چنین اقدامی را بی‌اثرسازی همه اهرم‌های فشار به کار گرفته شده توسط دولت ترامپ در دو سال اخیر می‌دانند. با توجه به چنین دیدگاهی، نمی‌توان ترور دکتر محسن فخری‌زاده را که پدر برنامه هسته‌ای ایران انگاشته می‌شد، تصادفی دانست.

ژنرال یوسی کوپرواسر، افسر ارشد اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل به خبرنگاران گفت: «دلیل زمان‌بندی این اتفاق مربوط به شرایطی است که در نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده پیش آمده و این واقعیت که بایدن بخشی از گروهی بود که با ایران توافق کرد و این‌که او در کارزار انتخاباتی گفته بود قصد دارد مجددا با توافق بپیوندد.»

یک مقام اطلاعاتی غرب که خواست نامش فاش نشود، به کانال 12 اسرائیل گفت که این ترور «آخرین فرصت [برای ضربه زدن اسرائیل به ایران] قبل از ورود بایدن به کاخ سفید و بازگشت او به توافق هسته‌ای» بوده است. (مشهور است که مقامات اطلاعاتی اسرائیل هنگام بحث درباره موضوعات حساس در رسانه‌ها از پوشش «مقامات اطلاعاتی غربی» استفاده می‌کنند.)

عملیات ترور دکتر فخری‌زاده را می‌توان جدیدترین و ملموس‌ترین مظهر نارضایتی اسرائیل از برنامه‌های دیپلماتیک بایدن و حتی تلاشی آشکار برای خرابکاری در این برنامه‌ها دانست.

دیدگاهتان را بنویسید