ایران و تاجیکستان دو کشور با فرهنگ، تاریخ و علایق مشترک هستند که مردم آن‌ها بیش از دولت‌هایشان به هم نزدیک هستند. جمعیت 10میلیون نفری تاجیک‌ها همواره نگاه و تعامل مثبتی با ایرانی‌ها داشته‌اند و احساس خویشاوندی بین‌شان باعث شده است که شرکای اقتصادی مستحکم با منافع مشترک باشند. در ادامه زمینه‌سازی‌هایی که در یک سال گذشته توسط اتاق مشترک ایران و تاجیکستان صورت گرفت، این تشکل در ابتدای امر با دادن ماموریت به سیدمحمد دانش عضو هیئت مدیره این اتاق تلاش کرد تا به بررسی دقیق وضع موجود بپردازد. افزایش صادرات ایران به تاجیکستان که بیشترین میزان رشد را در بین همه شرکای تجاری کشورمان داشته است، یکی از بهترین نمودهای موفقیت اتاق مشترک در این بازه زمانی است.گزارشی که در ادامه می‌خوانید بررسی دستاوردهای این ماموریت در جلسه‌ای با رئیس و نایب رئیس این تشکل است.
گسترش مراودات را دنبال می‌کنیم
رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان گفت: با توجه به بررسی‌ها و پیگیری‌هایی که در ماموریت آقای دانش به تاجیکستان حاصل شده است و تجربیاتی که اعضای اتاق مشترک اندوخته‌اند، گسترش مراودات در همه حوزه‌ها را دنبال می‌کنیم.
محمدحسین روشنک افزود: آقای دانش عضو محترم هیئت رئیسه اتاق مشترک ایران و تاجیکستان در این مدت ماموریت داشتند تا به عنوان نماینده اتاق در آن کشور رایزنی‌هایی با سفارت ایران در دوشنبه، فعالین بخش خصوصی تاجیک و ایرانی‌های فعال در این کشور ترتیب دهند که خوشبختانه این اتفاق افتاده است. از تلاش‌های آقای محمدی عضو دیگر هیئت رئیسه اتاق نیز تشکر می‌کنیم.
استقبال از عضویت فعالین افغانستانی
رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان اضافه کرد: اتاق مشترک، چهارچوب تدوین شده‌ای را برای پذیرفتن اعضای جدید تعیین کرده است و در همین راستا آمادگی خود را برای پذیرش بازرگانان تاجیک، ایرانی و افغانستانی اعلام می‌کند.
وی تصریح کرد: یکی از رویکردهای ما این است که ایرانی‌های فعال که در حوزه‌های مختلف صنعت، کشاورزی و سرمایه‌گذاری تاجیکستان مشغول هستند، را با اتاق پیوند دهیم و برای تحقق این هدف از سفارت ایران دردوشنبه خواسته‌ایم تا به ما کمک کنند. وظیفه خود می‌دانیم که باید شرایطی را برای عضویت دوستان افغانستانی فعال در تاجیکستان فراهم کنیم تا با عضویت در اتاق بتوانند ارتباط بهتری با سفارت ایران در دوشنبه داشته باشند و به تبع آن مشکلات مربوط به اقامت و رفت‌وآمدشان در هر دو کشور حل شود و ویزاهای اعضا در کمترین زمان و با پایین‌ترین هزینه ممکن صادر شود.
ایثار؛ رمز موفقیت بخش خصوصی
روشنک درباره ضرورت‌های کار در تشکل‌های بخش خصوصی تصریح کرد: اساس کار در تشکل‌ها این است که افراد در صورتی موفق می‌شوند که اهل ایثار باشند و به دنبال «کاسبی کردن» نباشند. تجربه بخش خصوصی استان به خوبی نشان می‌دهد تشکل‌هایی موفق شده‌اند که به اصطلاح اعضایشان در پی «برداشتن لقمه» نبوده‌اند.
من سال‌های زیادی است که با عزیزانی مثل مهندس شافعی و مهندس سیادت رفاقت و رقابت داشته‌ام ولی هرگز نشنیده‌ام که کسی بگوید این اشخاص از اتاق بازرگانی ایران و اتاق مشترک ایران و افغانستان منفعت شخصی کسب کرده‌اند.
وی تاکید کرد: هیچگاه صحبتی نکرده‌اند که غیر از منافع تشکل و منافع بخش خصوصی باشد در شرایطی که می‌توانستند منفعت شخصی را دنبال کنند ولی این کار را نکردند. به همین دلیل «ایثار» کرده‌اند که باید در همه تشکل‌ها از جمله اتاق مشترک ایران و تاجیکستان همین روش دنبال شود.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی تاکید کرد: ما در اتاق مشترک این رویکرد را دنبال می‌کنیم، صرفا به خاطر عضویت از کسی حق عضویت طلب نمی‌کنیم و در تلاشیم تا ارائه خدمات به اعضا را برای رسیدن به هدف اصلی که گسترش مراودات این دو کشور است، دنبال کنیم.
امیدواری به شکست سدهای صادراتی
در ادامه این نشست، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان گفت: مشکلات بین ترکمنستان و تاجیکستان، کمبود واگن برای صادرات در ایران و محدودیت‌های کرونایی از جمله عواملی هستند که با بر طرف شدن آن‌ها می‌توان افزایش صادرات به تاجیکستان را بازهم دنبال کرد.
کاظم شیردل افزود: از تلاش‌های آقای روشنک متشکریم که خالصانه تجربیات خود ناشی از سال‌ها فعالیت در تاجیکستان را با اعضا مطرح کردند و این مسئله افق‌های جدیدی را در مراودات دو کشور ایجاد کرد.
نایب رئیس اتاق مشترک تاکید کرد: خوشبختانه اعضای اتاق نیز برای تحقق اهداف از جدیت و تخصص لازم برخوردار هستند و زحمات آقایان دانش و محمدی جای تقدیر بسیاری دارد. همان گونه که آقای روشنک تاکید کردند اساس کار در تشکل‌ها باید در نظر گرفتن منافع جمعی به جای منافع شخصی باشد.
تمام محورهای ماموریت اجرایی شد
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان گفت: دیدار و رایزنی با محمد تقی صابری؛ سفیر ایران در تاجیکستان و «جمشید جمعه خان‌زاده؛ رئیس اتاق صنایع و بازرگانی تاجیکستان از مهم‌ترین ماموریت‌هایی بود که در این سفر اجرایی شد.
سید محمد دانش علاقه‌بند افزود: در دیدار با سفیر ایران در تاجیکستان، درباره مسائل مختلف کشور صحبت شد بخشی از نگرانی آقای محمدتقی صابری درباره این بود که سطح تراز تجاری دو کشور هنوز کم است. به ایشان توضیح دادیم این مسئله به خاطر کرونا رخ داده و در همه کشورها از لحاظ اقتصادی این رکود اتفاق افتاده است و با وجود این مشکلات صادرات ما روند افزایشی داشته است.
وی اضافه کرد: یکی از محورهای صحبت با سفیر ایران در رابطه با این بود که بتوانیم تسهیلات و امتیازاتی را برای رفت و آمد بازرگانان بین دو کشور ایجاد کنیم. یکی از مواردی که به عنوان نماینده اتاق مشترک با سفیر ایران مطرح کردیم بحث موانع سر راه صادرات بود. اول این که در حال حاضر گمرک تاجیکستان الکترونیکی و برای برخی از کالاهای ایرانی تعرفه سه برابری وضع شده است. از سوی دیگر واگن‌هایی که قبلا بین 4 تا 5 هزار دلار هزینه حمل دریافت می‌کردند، الان بین 15 تا 20 هزار دلار نرخ تعیین می‌کنند.
تلاش برای رفع ممنوعیت صادرات
دانش علاقه‌بند تاکید کرد: یکی دیگر از موانع صادرات بین دو کشور مسئله ممنوعیت صادرات مواد غذایی ایران به تاجیکستان است که در این زمینه باید جلساتی بین اداره استاندارد ایران و تاجیکستان در سطح عالی برگزار شود تا بتوانیم از ظرفیت بالای صادرات مواد غذایی، که در استان خراسان رضوی هم سهم بالایی از آن وجود دارد، استفاده کنیم.
دانش اضافه کرد: با توجه به سختگیری‌ها و نظارت‌های میدانی مقام‌های تاجیک که حتی در بازارها کلیه اجناس فروخته شده را بازرسی می‌کنند در حال حاضر به هیچ وجه، امکان صادرات مواد غذایی به این کشور وجود ندارد و در صورتی که از این قانون تخطی صورت پذیرد، مجازات سنگینی توسط دولت این کشور برای تمام عوامل، از وارد کننده تا سیستم حمل و نقل و توزیع وضع می‌شود.
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجکستان اضافه کرد: یکی از درخواست‌های ما از دستگاه دیپلماسی این بود که درباره متوقف شدن حمل ونقل بین ترکمنستان و تاجیکستان وساطت کرده و رایزنی‌هایی را برای حل اختلافات دوشنبه و عشق آباد با هر دو طرف صورت دهد، شاید بتوانیم مسافت طولانی رسیدن به تاجیکستان را برای ترانزیت و صادرات ایران کوتاه‌تر کنیم. از آقای سفیر خواستیم که با توجه به روی کار آمدن وزیر جدید حمل و نقل در تاجیکستان پیگیری‌هایی را در این مسئله داشته باشند..
حلقه ارتباطی بخش خصوصی و سفارت ایران
عضو هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بسیاری از سرمایه‌گذاران و بازرگانان ایرانی در تاجیکستان ارتباط نزدیک و حتی اولیه با سفارت ندارند. به سفارت این قول را دادیم تا اتاق مشترک در این زمینه اقدامات لازم را برای گسترش تعاملات فعالین بخش خصوصی با نمایندگان دولت جمهوری اسلامی انجام دهد.
انتقال تجربیات به اتاق بازرگانی تاجیکستان
دانش درباره دیدار با رئیس اتاق صنایع و بازرگانی تاجیکستان افزود: در این دیدار درباره انتقال تجربیات ایران در زمینه تشکل‌های اقتصادی و ساختار اتاق بازرگانی با جمشید جمعه خان زاده صحبت کردیم. با توجه به این که مسئله عضویت در اتاق بازرگانی و صنایع تاجیکستان هنوز اجرایی نشده است، مواردی از جمله ساختار پارلمان بخش خصوصی ایران را مطرح کردیم.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع تاجیکستان هم با اشاره به این که در سال گذشته با وزارت خارجه مکاتبه‌هایی برای گسترش تعاملات دو طرف داشته است، ابراز امیدواری کرد که به زودی و با نزدیک شدن دو دولت، همکاری‌های دولتی و خصوصی میان ایران و تاجیکستان گسترش پیدا کند.